Kerstboom met je naam

door leerlingen van groep 8 

 Benodigdheden:

1. A4 papier in twee (kerst)kleuren
2. snijmat en -mesje
3. lijm

Vouw een van de twee vellen over de lengte dubbel. Leg de vouw naar rechts en teken een pot met daarin een driehoek. Zie afbeelding.

Teken de letters van je naam tegen de hulplijn aan. Ruimte over? Snijd alles uit en plak het werk op het andere gekleurde vel. 

Beeldaspecten: lijn, kleur.

Berken in de herfst

Benodigdheden: 

1. A3 tekenpapier
2. schilderstape in verschillende breedtes
3. vloeibare waterverf in rood, geel en groen
4. kwasten
5. plakkaatverf 
6. tamponneerkwasten
7. oude plastic winkelpasjes/klantenkaarten
8. schoteltjes
9. jampotjes

Kies dik tekenpapier, zodat het niet scheurt bij het verwijderen van de tape . 

Bekijk berkenbomen op het digibord. Wat valt op?

• stammen zijn recht
• stammen zijn  wit/grijzig
• horizontale afbladderende bast
• herfstkleuren oranje, geel, rood, bruin

 Wat moet je doen?

Stap 1
Leg het tekenvel voor je met de smalle kant naar beneden. Plak stroken tape van boven naar beneden. Breed voor de stammen, smaller voor de takken. Let op: takken groeien omhoog en niet naar beneden. 

Stap 2

Verf met verdunde vloeibare waterverf horizontale banen voor de achtergrond. Je kunt over de tape heen verven. Laat drogen en haal de tape er voorzichtig af. 

Stap 3

Doe wat zwarte plakkaatverf op een schaaltje. Doop je klantenpasje in de zwarte verf. Trek dit op verschillende plekken van links naar rechts (of andersom!) tot halverwege de stam zodat er zwarte vegen ontstaan. 

Stap 4

Spuit enkele warme kleuren plakkaatverf + groen op een bordje. Tamponneer bladeren bovenaan de bomen. Meng de kleuren niet, maar doe meerdere kleuren tegelijk aan de kwast. 

Stap 5

Ophangen! 

Werkstukken gemaakt door leerlingen van groep 3. 

Beeldaspecten: kleur, lijn. 

Begrippen: koude en warme kleuren, tamponneren.

Portret in ijzerdraad

Tijdens een studiedag over kunstonderwijs hebben onze leerkrachten  portretten gemaakt van ijzerdraad. Dit is zeker ook te doen in de bovenbouw. Wil je draadfiguren maken in de midden- en onderbouw, kies dan een eenvoudiger vorm, bv. een vrucht (onderbouw) of dier (middenbouw).

Deze activiteit kun je gebruiken bij een les over de kunstenaar Alexander Calder, bekend vanwege zijn draadfiguren en mobiles. Vanwege copyrights kan ik geen foto's plaatsen, dus google op 'Calder wire figures'.

Benodigdheden:

1. 3 m ijzerdraad met een dikte van 1,3 mm 
2. kniptang
3. selfie geprint op A3 formaat
4. dikke zwarte watervaste stift
5. schilderstape

Maak een foto van jezelf en print die op A3 formaat. 

Trek met de stift een lijn over de vorm van je gezicht, ogen, neus, mond en haar. Draai het vel om, de lijnen zijn nu op de achterkant te zien. 

Wikkel 3 m ijzerdraad om je vingers tot een bosje. Begin bij de hals. Leg het draad plat op de foto en volg de lijnen van je gezicht. Probeer het portret uit één draad te leggen. Lukt dit niet, dan kun je smokkelen door de draad door te knippen en een nieuw stuk te nemen. Geef het portret meer stevigheid door de draad af en toe extra om elkaar te wikkelen. Plak de draad zo nu en dan vast aan de foto met schilderstape. 

Klaar? Haal de stukjes tape weg. Fixeer de plekken waar draad omhoog komt door met kleine stukjes draad verbindingen te maken. Zie detailfoto. 

foto omtrekken met stift 

blad omdraaien, de stiftlijnen zijn doorgedrukt

lijnen volgen met draad, vastplakken met tape

verstevigingen aanbrengen

werkstukken die klaar zijn op tafel

ophangen voor mooie schaduwen op de muur

Geometrische figuren met schaduw

door Zehra, groep 8

Benodigdheden:

1. wit tekenpapier A4 formaat
2. potlood
3. viltstift

Bekijk en bespreek deze foto van de drie driedimensionale geometrische figuren. Waar komt het licht vandaan? Hoe weet je dat? Waar zijn de vlakken donker? Waar zie je schaduwen? Hoe kun je in een tekening diepte laten zien? Hoe teken je schaduwen? 

Er zijn meerdere manieren om schaduwen te tekenen. In deze les oefenen de leerlingen met drie manieren. Door de lijnen dichter op elkaar te zetten, ontstaan nuances. 

1. diagonale lijnen
2. mengen
3. krabbelen

Teken de foto na of teken zelf drie geometrische figuren. Breng op elke figuur op de juiste plek schaduwen aan, per figuur één manier. 

Kies een kleur viltstift. Vul de achtergrond met patronen. 

door Sanne, groep 8

door Leila, groep 8

Beeldaspecten: vorm, nuance, lijn, ruimte. 

Bron les: Artescula. 

Bron foto: C. Snedeker 

Schilderen met de schaar

door leerlingen van groep 6

Benodigdheden per leerling

1. 1 vel wit papier A4
2. 1 vel gekleurd A4 papier
3. 1 vel gekleurd A4 papier  waarvan je onderaan 7 cm afsnijdt
4. 1 vel blauw A4 papier
5. restjes gekleurd papier
6. lijmstift
7. schaar
8. dikke zwarte stift

Wie was Matisse?

Henri Matisse hield van kleur. Het maakte hem niet uit of stenen blauw waren, hij koos gewoon voor de kleuren die hij mooi vond. Sommige mensen vonden zijn kunst vreselijk lelijk. Een groen gezicht en een gele neus, dat doe je toch niet? In een krantenartikel noemden ze Matisse 'fauve', dat betekent: wild!Zo ontstond het woord Fauvisme voor deze kunststroming: kunst met gedurfde kleuren. 

Matisse werd ziek en moest geopereerd worden. Daarna zat hij de rest van zijn leven in een rolstoel. Schilderen kon hij niet meer, maar hij kon nog wel 'schilderen met een schaar'.

Bekijk met de klas verschillende werken van Matisse. 

Bekijk dan het kunstwerk De Oase. Wat valt op?

• geen rechte lijnen, maar glooiende
• organische vormen
• felle kleuren 
• wat is een oase en waarom heet dit kunstwerk zo? 

Aan de slag

Stap 1

Neem twee vellen gekleurd A4 papier: een hele en een waar circa 7 cm vanaf geknipt is. 

plak het kleine vel op het grote - bovenaan zijn de vellen gelijk, de strook onderaan is de tafel. 

Stap 2

Knip Matisse-vormen en plak ze op het kleine vel. Laat ze van het papier afvallen. Knip de buitenste stukjes dan weg. 

Stap 3

Vouw een wit tekenvel dubbel aan de lange kant en knip er een vissenkom uit. De middenlijn van de kom is de vouw van het blad. Trek met een dikke zwarte stift rondom de kom.

Stap 4

Knip uit blauw papier 'water' - iets kleiner dan de kom en plak het in de kom. Plak de vissenkom op het gekleurde papier: de voet van de kom staat op tafel. 

Stap 5

Knip twee of drie vissen en wat waterplanten en plak dit alles in de kom. 

Beeldaspecten: vorm, kleur

Deze les is gegeven in groep 6 tijdens de lessen Arts & Activities. Bij deze les heb ik een powerpoint gemaakt die je per mail kunt aanvragen. 

Portret in clair obscur

Benodigdheden:

1. tekenpapier op A4 formaat
2. houtskool
3. papieren doekjes
4. zwart papier voor achtergrond

Clair-obscur is een techniek waarbij de voorgrond extreem licht is en de achtergrond extreem donker met als doel een dramatisch effect te creëren. De manier van lichtgebruik is vergelijkbaar met een schijnwerper in het theater: alleen het onderwerp staat in het licht.

Titus, de zoon van Rembrandt van Rijn (Rembrandt, 1660)

Narcissus, de man die verliefd werd op zichzelf, Caravaggio (1597-1599)

Laat deze twee schilderijen zien waarin clair obscur is toegepast. Wat valt op? Waar is het donker, waar is het licht? Waarom zou een kunstenaar dit doen? Welk gevoel roept dit bij je op?

Leerlingen gaan in tweetallen tegenover elkaar zitten en maken zo een portret van elkaar waarbij ze gebruikmaken van arceer- en veegtechnieken. De achtergrond wordt donker gemaakt, het gezicht licht. 

door leerlingen van groep 6

Beeldaspecten: kleur, nuance, ruimte

Vecht mee met de VOC

door leerlingen van groep 6

 Benodigdheden:

1. tekenpapier op A3 formaat
2. tekenpapier op A4 formaat
3. vloeibare waterverf of ecoline
4. kwast
5. oliepastels
6. schaar en lijm
7. ijscostokjes
8. stanleymes
9. snijplaat 
10. kranten 
11. papieren handdoekjes

Tegen het eind van de Gouden Eeuw zijn de Nederlanden in oorlog met Engeland, een strijd die op zee wordt uitgevochten. In deze les tekenen de leerlingen een zeeschip uit die tijd. 

Bekijk schilderijen van zeeschepen die in gevecht zijn. 

Wat valt op?  Hoe herken je de Nederlandse schepen? Welke vlaggen zie je nog meer? Wat zie je op de voorgrond van het eerste schilderij? Wat valt je op aan de zeilen? Hoe kun je zien dat de schepen in gevecht zijn? 

Zeeslag Engels-Nederlandse oorlog (1666)

Schilder: Abraham Storck

Verbranding deel Engelse vloot (1667). 

Schilder:van Pieter van de Velde 

Wat moet je doen?

Stap 1

Maak eerst de achtergrond: beschilder het A3 vel met vloeibare waterverf of ecoline. Onderaan is het water donker, verder weg wordt het lichter (voeg water toe). 

Stap 2

Teken op het A4 vel met een licht kleurtje oliepastel een VOC-schip en kleur dit in. Teken extra dingen die je tijdens de zeeslag ook in het water ziet, zoals mensen, vuur, een anker, een reddingsboot etc. Kleur in met oliepastel. Vergeet niet de zeilen wit te kleuren.

Stap 3

Verf over je tekening met blauwe vloeibare waterverf of ecoline. Dep het teveel aan verf met een papieren handdoekje van de witte zeilen.  Laat dit drogen.

Stap 4

Knip alle delen uit en laat daarbij een randje blauw zitten. Plak ijscostokjes achter de losse onderdelen. Pak het grote blauw geschilderde A3 vel en bepaal waar je je schip en de andere dingen wilt hebben. Snijd met een stanleymes sneetjes van circa 3 cm in dit achtergrondvel. Steek de stokjes in de achtergrond en je werk is klaar.

Bron: Laatmaarleren.nl 

Pracht aan de gracht (in groep 8)

Benodigdheden: 

1. tekenpapier op A4 formaat
2. potlood
3. liniaal
4. Oost-Indische inkt
5. kroontjespen
6. pastelkrijt

Bekijk grachtenpanden en bespreek de diverse gevels: trap-. hals-, klok- en tuitgevel. Bespreek de details: verdeling in etages, plaatsing van de ramen, symmetrie, trapjes, jaartal etc. 

Leerlingen trekken met potlood en liniaal een lijn op 5 cm van de onderkant van het vel papier, zodat de tekeningen naast elkaar opgehangen kunnen worden. Schets de huizen met potlood, geef aan waar de ramen en deur komen, maar laat de details achterwege. Trek de lijnen dan over met Oost-Indische inkt en teken tegelijkertijd de details. Teken bootjes in de gracht. 

Kleur de tekening in met pastelkrijt. 

door leerlingen van groep 8

Beeldaspecten: kleur, lijn, vorm, nuance. 

Bonte bloemen

 Benodigdheden:

1. restjes gekleurd papier
2. wit tekenpapier A3
3. schaar
4. lijm
5. zwarte stiften in diverse diktes

Knip uit restjes papier meerdere cirkels en plak ze verdeeld op het vel papier, ook kleinere cirkels op de grotere. Maak met diverse zwarte stiften bloemen van de cirkels door bloemblaadjes en stelen te tekenen. 

Beeldaspecten: vorm, lijn, kleur.

Bron: Krokotak

De stoel van Vincent van Gogh

Benodigdheden:

1. gekleurd papier 14 bij 14 cm
2. linoleum 12 bij 12 cm
3. carbonpapier
4. gutsjes
5. glasplaat
6. blockprint
7. roller
8. kranten
9. drukpers
10. lijm

Vincent van Gogh (1853-1890) was een Nederlands kunstschilder. Zijn werk valt onder het postimpressionisme. In zijn beginjaren portretteert hij vooral gewone mensen en zijn de kleuren van zijn schilderijen donker (de Aardappeleters). 

Hij verhuist naar Parijs en leert werk van de Franse schilders kennen: licht en kleur zijn in hun werk belangrijk. Van Gogh verruilt de donkere kleuren voor heldere. Van de schilder Pissaro leert hij impressionistisch te schilderen. Van Gogh verandert de stippen in streepjes en zijn werk wordt kleuriger en helderder. 

Na twee jaar Parijs gaat Van Gogh naar Zuid-Frankrijk, waar hij o.a. boomgaarden en korenvelden schildert. 

Van Gogh krijgt angstaanvallen en laat zich opnemen in een ziekenhuis bij Arles. In de tuin van het ziekenhuis maakt hij de mooiste schilderijen. Een van de werken die daar is ontstaan, is Sterrennacht. In 1890 pleegt Van Gogh zelfmoord. 

Het schilderij De stoel (The London Gallery) is geschilderd in 1888. 

Bekijk het schilderij en bespreek het aan de hand van de beeldaspecten. Wat zie je? Wat valt op? Wat ligt op de stoel? Wat kun je zeggen over het kleurgebruik? Welk materiaal is er gebruikt? Wat vind je van het schilderij? Wat kun je zeggen over  de kleuren? 

Print voor elke leerling onderstaande afbeelding op 12 bij 12 cm. 

Breng de afbeelding met carbonpapier over op linoleum.

Snijd de lijnen uit met een gutsje. 

Rol het linoleum in met blockprint en maak twee afdrukken zonder dat je een tweede keer het linoleum inrolt. Experimenteer met kleuren door elkaar of twee kleuren op een afdruk. 

Plak de werken naast of onder elkaar op een passend gekleurd vel. 

Beeldaspecten: kleur, ruimte, lijn. 

Deze les is gegeven in groep 6 tijdens onze Arts & Activities-lessen over het impressionisme in maart/april 2021. 

Tropische vogels in krijt

Benodigdheden:

1. zwart knutselpapier A4 formaat
2. zwarte oliepastelkrijtjes
3. pastelkrijtjes
4. fixeer of haarlak 

Bekijk foto's van tropische vogels en bespreek wat opvalt. 

Leg uit hoe je met pastelkrijtjes werkt: kleurnuances maken d.m.v. vegen; lichte en donkere accenten aanbrengen met zwart of wit krijt en dit weer uitvegen.

Teken met zwarte oliepastel op zwart papier een vogel op een tak. Kleur in met softpastels en fixeer het werk. Plak of niet het op een gekleurde achtergrond. 

         door leerlingen van groep 8

Beeldaspecten: lijn, kleur, nuance.