Surrealistische gang

Door Lieke, groep 8

Benodigdheden:

1. wit tekenpapier 24 bij 24 cm
2. waterverf
3. penselen
4. potlood
5. liniaal
6. water
7. tijdschrift
8. schaar en lijm
9. rubber foam 

Laat surrealistische werken zien van bv. Dali en bespreek de term surrealisme. 

Voer de eerste twee stappen van deze les via directe instructie uit: de leerlingen volgen de aanwijzingen die de leerkracht geeft.

Stap 1

Trek twee diagonale lijnen. Teken rondom het snijpunt een vierkantje van 8 bij 8 cm. Zet rondom het vierkant stippen telkens op 1 cm. Zet aan de buitenranden van het vel stippen om de 3 cm. 

Stap 2

Verbind de tegenoverliggende stippen d.m.v. lijnen. Zet op de diagonale lijnen streepjes op 2 cm en verbind deze met elkaar, zodat er een dambordpatroon ontstaat. 

Stap 3

Kleur de vakjes in met waterverf. Kies steeds twee kleuren bij elkaar en houd beide wanden gelijk qua kleur.

Stap 4

Snijd enkele hokjes aan drie kanten los, vouw het papier om en plak hier een plaatje uit een tijdschrift achter. 

Stap 5

Knip uit foam twee mensfiguren en plak ze op alsof ze zweven in de ruimte. 

Bron: There's a dragon in my artroom, Phil Brown.

Bomen in vier seizoenen

Door Yalisa, groep 5

Benodigdheden:

1. wit tekenpapier op A6 formaat (briefkaart)
2. wattenstaafjes
3. plakkaatverf
4. gekleurd ribkarton
5. zilver en/of goudstiften
6. fiberfill of watten
7. lijm

Hoe kun je aan een loofboom zien welk seizoen het is? Welke kleuren herken je in de lente, zomer en herfst? Hoe ziet een boom eruit in de winter? 

Bespreek deze vragen aan het begin van deze les. Zet op het bord de kleuren die bij het voorjaar horen (lichtgroen, groen, wit, roze - bloesem), welke bij de zomer horen (groen, donkergroen, geel) en de herfstkleuren (bruin, oranje, rood, geel). In de winter zijn de takken kaal. 

De leerlingen gaan voor elk seizoen een boom maken. Aan de kleuren van de kruin moet te zien zijn welk seizoen het is. De stam wordt 'geschilderd' met een wattenstaafje, de kruin mag alleen gestipt worden. Denk eraan dat in de herfst ook blaadjes op de grond liggen! 

Gebruik fiberfill (sneeuw) voor de boom in de winter. 

Plak de bomen netjes op een stuk gekleurd ribkarton; zorg dat de randen rondom gelijk zijn. Versier het ribkarton met goud- en zilverstift en zet de namen van de seizoenen boven de bomen.  

Organisatie: 

Per groep een eierdoos met de verschillende kleuren verf. Geef de leerlingen elk een wattenstaafje voor de boomstam. Voor het stippen: per kleur een staafje voor gezamenlijk gebruik.

Door Faya, groep 5

Met dank aan Maureen Kaal 

Uilen in maanlicht

Achtergrond van verdunde ecoline

Benodigdheden:

1. tekenpapier 60 bij 25 cm
2. wit tekenpapier
3. bruin inpakpapier
4. Oost-Indische inkt
5. vloeibare waterverf of ecoline
6. kwasten
7. penselen
8. gladde vleeswarenschaaltjes van schuim
9. potlood
10. glasplaat
11. inktroller
12. blockprint
13. bordkrijt
14. schoteltje

's Ochtends: Leg de opdracht helemaal uit. Vertel hoe de les georganiseerd is en wat je van de leerlingen verwacht. Vraag hulp van een stagiaire of leerling uit groep 8 voor de eerste stap van deze les, het schilderen van de achtergrond. Maak hiervoor een plek vrij in de gang en laat steeds twee of drie kinderen tegelijk gaan.

Achtergrond van verdunde vloeibare waterverf met toevoeging van druppel Oost-Indische inkt.

's Ochtends: de achtergrond:
Leg een schoteltje op het grote vel papier; dit is de maan, die blijft wit. Beschilder het vel met zeer sterk verdunde Oost-Indische inkt of vloeibare waterverf (ook deze met veel water verdunnen) en een grote kwast in één richting. Zorg dat het schoteltje niet verschuift. Schilder met grote streken en laat aan de randen een stukje wit. Laat drogen.

's Middags: drukken en verven. 
Verdeel de klas in twee groepen. Groep 1 schildert de tak, groep 2 gaat drukken.

Groep 1: Tak schilderen:
Schilder met Oost-Indische inkt een tak met zijtakjes op het grote vel geschilderde papier. Denk eraan dat een tak naar het eind toe steeds dunner wordt. Ga niet om de maan heen, maar schilder er doorheen. Mocht de tak te weinig afsteken tegen de grijze achtergrond, dan kun je later, als het werk droog is, met wit bordkrijt de contouren nog omtrekken voor een beter contrast.

Groep 2: Uiltjes drukken:
Elke leerling krijgt twee stukjes foam. Teken twee verschillende uiltjes in het schuim door er met potlood in te drukken. Niet te hard, dan druk je door het foam heen, maar ook niet te zacht - er moet een duidelijke afdruk te maken zijn.
Rol blockprintverf uit op een glasplaat. Rol de verf op het stukje schuim. Leg daarop een blaadje (denk eraan, vooraf op elk blaadje je naam schrijven!) en wrijf er met vlakke hand overheen. Trek het blaadje eraf en de afdruk is klaar. Maak meerdere afdrukken in verschillende kleuren en op verschillende papiersoorten. In deze les hebben we wit tekenpapier en bruin inpakpapier gebruikt.

Een leerling die klaar is met drukken, neemt plaats aan de schildertafel en begint met zijn tak. Leerlingen die klaar zijn met de tak, gaan drukken.

Volgende dag:
Knip de uiltjes met een millimeter ruimte rondom uit. Trek met geel bordkrijt een cirkel rond de maan en veeg deze iets uit. Maak een collage van de uiltjes, denk aan overlapping (beeldaspect ruimte). Plak ze op de takken.

Achtergrond verdunde Oost-Indische inkt, takken omlijnd met bordkrijt

Alle werken gemaakt door leerlingen van groep 6. 

Lollybomen, in de stijl van Hundertwasser



Door Cas, groep 4

Friedensreich Hundertwasser (1928-2000) was een Oostenrijks kunstenaar en architect die vooral bekend is geworden van de door hem ontworpen kleurrijke gebouwen gebouwd met aandacht voor milieu en natuur. Opvallend bij zijn ontwerpen is dat rechte lijnen ontbreken, er gebruik gemaakt is van felle kleuren en veel van zijn gebouwen een typisch torentje hebben. Hundertwasser is hierbij duidelijk beïnvloed door de Spaanse kunstenaar/architect Gaudi.

Ook de  schilderijen van Hundertwasser zijn uitbundig van kleur en bevatten voornamelijk glooiende lijnen.

Laat op het digiboard gebouwen van Hundertwasser zien. Bespreek de opvallende kenmerken in: kleurgebruik, glooiende lijnen. Laat vervolgens enkele schilderijen zien en vraag wat opvalt:

• het gebruik van kleine vlakken omlijnd met zwart
• geen rechte lijnen, vaak parallel lopende lijnen
• vaak terugkerende spiraalvormen
• felle kleuren

Vraag de klas waar de spiraalvormen aan doen denken. Waarschijnlijk zullen ze op lolly's uitkomen. Lollybomen, die gaan wij vandaag ook tekenen! Demonstreer op het bord het tekenen van een spiraal; begin in het midden.

Benodigdheden:

1. wit tekenpapier 35 bij 35 cm
2. zwart knutselpapier
3. stukken spons
4. plakkaatverf
5. goud- en zilverkleurige stiften
6. ronde vormen om om te trekken
7. schoteltjes
8. schaar en lijm
9. zwarte oliepastel

Stempel het witte vel vol met sponsafdrukken in de kleuren die je mooi vindt en leg het werk te drogen. Trek op zwart papier ronde vormen in verschillende afmetingen om met potlood. Teken met goud- of zilverkleurige stift spiralen in de rondjes. Vul de ruimte tussen de lijnen op met patroontjes in goud of zilver.
Maak een compositie van de lollybomen op het gekleurde vel en plak ze vast. Trek met zwart oliepastel lijnen naar de onderkant van het vel, de boomstammen. Ga niet om de rondjes heen, maar teken de strepen eroverheen om te laten zien dat sommige lollybomen achter andere staan.

Door Demi, groep 4

Met dank aan Maureen Kaal.

Uilen in de boom

Door Bas, groep 7

Benodigdheden

1. grijs knutselpapier
2. wit tekenpapier
3. plakkaatverf
4. schaar
5. lijm
6. linoleum 10 bij 10 cm
7. gutsjes
8. glasplaat
9. blockprint
10. roller
11. kranten
12. drukpers

Vooraf: laat twee leerlingen een A1 vel papier beschilderen met bruine plakkaatverf en accenten in geel en rood zodat er een houtstructuur ontstaat. Van dit vel scheuren alle leerlingen in de klas hun boomstammen en takken.
Laat een tweede A1 vel beschilderen in warme roodtinten - hiervan worden straks door alle leerlingen herfstblaadjes geknipt.

Elke leerling krijgt een stukje linoleum en tekent hierop een uil. Geef eventueel voorbeeldjes van uilen voor kinderen die het moeilijk vinden. Guts dan de buitenlijnen, de vleugellijnen, ogen en snavel uit. Breng versieringen aan, bv. golfjes die veren suggereren of kies voor andere patroontjes.
Druk je uiltje meerdere keren af met twee kleuren blockprint en leg de velletjes te drogen.

Maak het kunstwerk af in een tweede les; het drogen van de blockprint duurt nl. te lang.

Scheur uit het bruin geschilderde vel een boomstam en takken. Plak deze op het grijze vel papier. Knip blaadjes uit het rode vel. Knip de uilen die je wilt gebruiken uit met een randje wit van een mm rondom. Maak een mooie collage van boom, blaadjes en uilen en plak alles vast.

Met dank aan Maureen Kaal.