Dieren drukken zoals de expressionisten

door leerlingen van groep 7

De vroegste druktechniek, houtsnede, verscheen voor het eerst in China in de negende eeuw. Aangekomen in Europa rond 1400, werd het oorspronkelijk gebruikt voor het stempelen van ontwerpen op textiel. Tegen de 16e eeuw werd het een belangrijke kunstvorm in het werk van Albrecht Dürer en andere Noord-Europese kunstenaars. De expressionisten bliezen dit erfgoed nieuw leven in.

De houtsnede werkt volgens het stempelprincipe. Op een gladgeschuurd blok hout wordt een tekening gemaakt. Met beitels en gutsen wordt het hout rondom de lijnen (het ‘wit’ in de afbeelding) weggesneden, zodat de tekening verhoogd op het blok hout komt te liggen. Dan wordt inkt op de verhoogde delen aangebracht. Vervolgens wordt de zo ontstane drukvorm overgebracht op papier. De afdruk is spiegelbeeldig ten opzichte van de drukvorm. Deze techniek behoort tot de hoogdruk.

Houtsnede was een techniek die door expressionisten veelvuldig werd toegepast: gesimplificeerde en gestileerde afbeeldingen van dieren,  mensen en landschappen. 

Benodigdheden:

1. linoleum 12 bij 12 cm
2. afbeeldingen van dieren
3. gutsmesjes 
4. onderleggers
5. drukpers
6. roller
7. blockprint
8. gekleurd papier A5

Stappenplan

Stap 1

Neem een zwart-wit afbeelding van een dier, afgedrukt op 80 grams kopieerpapier. Uiteraard kan zelf tekenen ook! 

Stap 2

Trek de belangrijkste lijnen in de afbeelding over met een dikke zwarte stift. 

Maak de lijnen met de stift dik, zo'n 1/2 cm. We snijden straks namelijk de achtergrond weg en laten de getekende lijnen staan. 

Stap 3
Draai het vel om: je ziet nu hoe je afdruk eruit gaat zien. Werk eventueel bij. 
Teken een eenvoudig patroon op de achtergrond. 

Stap 4

Neem de tekening met carbonpapier over op linoleum. Ook hier: brede lijnen. 

Stap 5

Snijd de achtergrond, dus alle ruimte tussen de getekende lijnen, uit met een gutsmesje. Doe dit ook met de achtergrond: de lijnen blijven staan. 

Stap 6
Rol het linoleum in met blockprint en maak twee afdrukken op twee verschillende kleuren papier.
Rol het linoleum nu in met een andere kleur en maak weer twee afdrukken op papier naar keuze. 

Stap 7
Laat drogen. 

Stap 8

Knip de vier afdrukken uit.  Plak ze op een groot vel papier. 

Beeldaspecten: lijn, kleur, vorm. 

Bron: arteascuola.com, Moma en Rijksmuseum Twente.