maandag 17 april 2023

Gevangen in de oorlog

Benodigdheden:
  1. wit tekenpapier op A4 formaat
  2. ribkarton
  3. potlood
  4. waterverf
  5. penselen
  6. pot water
  7. zwart katoen of raffia
  8. lijm
Een les die past bij het thema Tweede Wereldoorlog en ook gedaan kan worden als aansluiting op verhalen of boeken rond dit thema.

"We moesten iemand of meerdere mensen tekenen die in een concentratiekamp zaten. We moesten de angst en de machteloosheid zo goed mogelijk tekenen. Bij de meesten lukte dat heel goed en een heleboel tekeningen werden echt heel erg mooi.
Als we klaar waren moesten we de achtergrond schilderen met waterverf. Op het laatst moesten we met wol of raffia prikkeldraad voor de mensen maken en de tekening op ribkarton plakken. Het was een indringende opdracht; je ging er toch wel meer over nadenken."


Met dank aan Sylvia Versteeg en haar leerlingen 

zaterdag 15 april 2023

Bloesembomen


Benodigdheden:
  1. wit tekenpapier
  2. wasco
  3. vloeibare waterverf
  4. kwast
  5. broccoliroosjes
  6. plakkaatverf 
Stap 1
Teken met wasco een boom op het tekenvel. Denk aan de v's!  


Stap 2
Verf het blad blauw met verdunde vloeibare waterverf en laat dit drogen. 


Stap 3
Stempel met broccoliroosjes en plakkaatverf de bloesem aan de takken.
 

Bron: gluedtomycraftsblog.com 

vrijdag 14 april 2023

Tulpen; de lente komt!


Benodigheden:
  1. bos tulpen
  2. tekenpapier op A4 formaat
  3. witte wascokrijtjes
  4. waterverf
  5. penselen
  6. pot met water
Bekijk met de leerlingen een tulp. Hoe ziet deze bloem eruit? Wat valt je op aan de steel? En de bladeren? Hoe is de bloem samengesteld?


Zet in elk groepje een vaas met enkele tulpen. De leerlingen tekenen eerst een horizonlijn op ongeveer een derde van het tekenvel. Dit is het grasveld. In dit veld tekenen ze tulpen met witte wasco. Kijk daarvoor goed naar de tulpen die in je groepje staan en probeer ze zo natuurgetrouw mogelijk te tekenen. Zorg voor overlapping, en denk eraan dat de tulpen niet allemaal strak naast elkaar staan.


Kleur de tulpen in met waterverf. Gebruik meer water als je een lichtere kleur wilt. Op de witte wascolijnen zal de verf niet pakken.
Verf de lucht en het grasveld waarin de tulpen staan. Plak het werk na het drogen op een passende achtergrond.

Beeldaspecten in deze les: ruimte (diepte, overlapping, horizonlijn), nuance (kleuren lichter maken), kleur.
Techniek: tekenen met wasco, schilderen met waterverf.

werkstukken gemaakt door leerlingen van groep 7

donderdag 13 april 2023

Schilderen zonder handen


Benodigdheden

  1. grote vellen tekenpapier
  2. kwasten en penselen
  3. plakkaatverf 
  4. vloeibare waterverf 
  5. schilderstape
  6. kranten
Schilderen zonder je handen te mogen gebruiken is een hele uitdaging! Je kunt schilderen met je voeten of met je mond. Beide hebben we uitgeprobeerd.

Voetschilderen met plakkaatverf 
Zet de tafels aan de kant, leg kranten op de grond en plak daarop de tekenvellen. En, heel belangrijk: laat de schoenen op de gang uitdoen en laat ze daar vooral ook liggen ... 
Zet voor elk tweetal een bakje met drie kleuren plakkaatverf op de grond.  Een prachtig portret zal niet lukken, maar het schilderen van eenvoudige lijnen en vlakken kun je wel proberen. En moet je de kwast spoelen? Doe dit dan wel met je handen om een waterballet te voorkomen. 


Mondschilderen met waterverf 
Schilderen met je mond bleek minder moeilijk. 
Bedek de tafels met kranten. Zet glazen potten neer met verdunde vloeibare waterverf en geef elke leerling een penseel. Laat leerlingen vrij in wat ze willen schilderen, of geef een eenvoudige opdracht zoals hier: maak vlakken in verschillende kleuren. 



maandag 10 april 2023

Bloesem op een bordje


Benodigdheden:

  1. papieren bordjes
  2. acrylverf in bruin, groen, rood en wit
  3. kwast
  4. crèpepapier in roze, wit en rood 
  5. lijm
Voor de Japanse kersenbloesem hoeven we niet meer per se naar Japan. Ook in het Amsterdamse Bos is een bloesempark dat jaarlijks veel bezoekers trekt. 
De les over de Japanse kersenbloesem is een oude bekende, maar nu zijn de bloesems gemaakt op een papieren bordje. Te mooi om van te eten!  
De takken zij  geverfd, evenals de blaadjes. Niet te groot, want het blad groeit pas goed na de bloei. De bloesem is deels geschilderd en deels gemaakt van propjes crèpepapier. 


vrijdag 7 april 2023

Ruspje Nooitgenoeg, net als Eric Carle


 Benodigdheden:

  1. wit papier A3
  2. geschilderd papier
  3. schaar
  4. lijn
  5. ronde vormen voor het omtrekken
Les 1:
Bekijk de illustraties van Carle. Wat valt op? Hoe zijn ze gemaakt? (geknipt uit geverfde vellen). Hoe zijn die vellen geschilderd? Hoe maakt hij de kleurverschillen? 
Bekijk op de website van het Eric Carle museum hoe hij te werk ging. 

Leerlingen kleuren vellen wit papier in met rood, geel en oranje (groep 1) of met rood en geel (groep 2 en 3);  niet mengen, maar steeds een ander kleurtje aan de kwast doen. Kwasten dan ook niet spoelen of schoonvegen. 
Maak daarna een tweede vel met blauw, groen en geel (groep 1) of blauw en geel (groep 2 en 3). Laat de vellen goed drogen. 

Maak tussen deze twee lessen door handzame stukken van de geverfde vellen door ze in vieren te snijden. 


Les 2: 
Trek op de achterkant van de geverfde vellen cirkels om en knip ze uit. Plak ze overlappend op een wit vel. Knip voor de kop een cirkel in een andere kleur. Teken de pootjes en knip uit. 

zondag 2 april 2023

Een zomerse zondag - Vlaamse expressionisten


Het Kunstmuseum in Den Haag brengt in samenwerking met uitgeverij Leopold bij grote tentoonstellingen prentenboeken uit. Allemaal meer dan de moeite waard om voor school aan te schaffen. Ik schreef al eerder over deze boekenserie bij de lessen over Karel Appel en M.C. Escher.
Bij de expositie Heerlijke herinneringen over het Vlaams expressionisme (maart-augustus 2023) verscheen het boek Een zomerse dag van de Vlaamse kunstenares Gerda Dendooven. 

'De Vlaamse expressionisten schilderden de poëzie van het dagelijks leven' lezen we op de achterflap. Logisch, maar vooral erg leuk, dat de teksten in dit boek volledig op rijm zijn geschreven. Aan de hand van de prenten wandelen we in en rond een Vlaams dorp waar ieder op zijn eigen manier van de zomerse zondag geniet. 

Zondagochtend negen uur.
De vroege zon strooit zacht haar vuur.
Wat is het stil, geen blaf geen zucht.
Geen vogel fladdert in de lucht. 

We zien vissers aan het water, een schilder die het zachte ochtendlicht probeert te vangen, een gezin in een bootje, kaartende mannen in een café en een schrijver die aan zijn nieuwe boek werkt.  Na de kermis wordt in de grote tent gefeest en gedanst tot de schemering invalt. De rust keert terug in het dorp. 

Door de bomen schijnt de maan.
Ook de schilders zijn naar huis gegaan.
Het was een mooie zomerdag.
En morgen is het maandag.   

De sfeervolle prenten in het boek bestaan uit collages van geknipte personen, aangevuld met getekende en geschilderde accenten. Bijzonder is dat de mensen uit slechts een kleur bestaan. De omgeving in zachte pasteltinten trekt daardoor extra aandacht. De typische Dendooven-grapjes zien we in dit boek ook, zoals de klodder verf op de billen van de vrouw van de schilder. Of de poedel die we steeds in een andere kleur tegenkomen: als schilder, circusartiest of danser. De afbeeldingen laten veel ruimte om er zelf dingen bij te bedenken.

Inspiratie voor haar boek haalde Dendooven uit schilderijen van verschillende Vlaamse expressionisten. Zo zien we het schilderij Marc groet 's morgens de dingen* van Floris  Jespers terug, evenals De grote schietkraam* van Gustave de Smet.
De titel van het boek is afgeleid van het schilderij Herinnering aan een zondag* van Edgard Tytgat. Op dit werk zien we Tytgat tijdens een zomerse namiddag aan het water, samen met  Gustave De Smet, Frits van den Berghe en hun echtgenotes. De interpretatie van Dendooven zien we terug in een van de prenten en natuurlijk ook in de titel van het boek!

* Hierop zit nog auteursrecht, dus hier geen afbeelding. 


Terugkerende onderwerpen in de schilderijen van Tytgat en De Smet zijn de kermis en het circus.  Die zien we ook in dit boek, evenals de accordeonspeler uit kunstwerken van De Smet.
Bijzonder is het kubistische tintje in sommige gezichten: ogen die je van voren ziet in gezichten die en profil zijn getekend. Kijken we naar een werk van Picasso? Nee, het is de kubistische inslag in het werk van Desmet. 

Een prachtig boek om bij een kunstles te gebruiken en te leren over de ontwikkeling van de moderne kunst in de dorpen langs de Leie. Of om gewoon lekker voor te lezen!
Te koop bij het Kunstmuseum of uw eigen boekhandel.