Waterlelies op een bordje

Door Jesper, groep 3

Claude Monet (1840- 1926) geldt als een van de belangrijkste schilders van het impressionisme. Zijn schilderij 'Impression, soleil levant' uit 1872 is de aanzet geweest tot de term impressionisme. 

Impressionisme is in de 2e helft van de 19e eeuw ontstaan in  Frankrijk.  Typerend voor impressionisten: 

• keuze voor onderwerpen uit het gewone leven waarin het draait om sfeer
• bijzondere aandacht voor licht en kleur
• werken in de open lucht
• vlotte penseelstreken
• streepjes, klodders - lijkt op een schets
• het gaat om de impressie!

Monet heeft ook in Nederland gewoond en gewerkt. Over zijn periode in Zaandam heeft Kaatje Vermeire het kinderboek 'In de tuin van Monet' geschreven. 

Monet had bij zijn atelier in Giverny een kleurrijke tuin met vijver en een Japanse brug. In die tuin schilderde hij graag. Beroemd zijn dan ook zijn werken van de waterlelies. 

Bespreek de term impressionisme. Laat enkele schilderijen van Monet zien en zoom in op een werk met waterlelies via Arts & Culture. Zien de leerlingen de kenmerken van impressionisme hierin terug? 

Benodigdheden:

1. papieren bordjes
2. plakkaatverf in blauw en wit
3. tamponneerkwast
4. wit tekenpapier, zo groot als de doorsnee van het bordje 
5. vloeipapier in licht- en donkergroen
6. bakje water en spons
7. vloeipapier in roze, geel
8. mal van een waterlelieblad
9. lijm
10. schaar

Stap 1:

Tamponneer het bordje met blauw en wit. 

Stap 2:

Maak het witte papier nat met een spons. Knip vierkantjes van het groene vloeipapier. Leg deze op het natte papier. Laat dit drogen. 

 

Stap 3

Haal het vloeipapier eraf. Leg de mal van het lelieblad erop en trek dit om. Knip het blad uit. 

Stap 4

Vouw de vloeiblaadjes voor de lelie twee keer diagonaal en knip de punt rond weg zodat een bloemvorm ontstaat. 

Stap 5

Pak de bloemvormen in het midden vast. Frommel ze tot een bloem. Doe een drupje lijm op het lelieblad en plak het midden van de lelie daarop. Rol een propje van een restje vloeipapier en plak dit in het midden van de bloem. 

Beeldaspecten: textuur, kleur, ruimte. 

Schilder als een impressionist

 Deze les is bedoeld als oefening voor het schilderen van een impressionistisch werk. 

Benodigdheden:

1. wit tekenpapier
2. plakkaatverf in rood, blauw en geel
3. smalle kwasten
4. papieren doekjes

Bekijk impressionistische schilderijen, bv. van Claude Monet of Van Gogh. Zoom bij Van Gogh in tot op linnen-niveau via deze link. (of kies een ander schilderij via website Google Arts and Culture).

Wat zie je?

• het schilderij is niet echt 'geschilderd', maar bestaat uit losse streepjes
• de streepjes geven een richting of beweging aan, ze zijn niet zomaar geplaatst
• je ziet het doek (linnen) tussen de streepjes door. De kleur van het doek maakt dus onderdeel uit van het schilderij. Het zijn de lichtere streepjes tussen de geverfde. 

Bekijk een foto van een zonsondergang. 

Wat zie je?

• reflectie van de zon op het water
• de zonnestralen wijzen naar links, boven en rechts
• de horizon is hier halverwege de foto 

Oefenen vooraf: 

• Oefen op een kladje met het schilderen van korte streepjes. Til daarvoor de kwast steeds op van het papier.  
• Oefen met twee kleuren aan je kwast; niet mengen!
• Maak smalle/brede streepjes door je kwast te draaien/niet te draaien.
• Maak de kwast bij een nieuwe kleur schoon met een doekje, gebruik geen water!

En dan nu het kunstwerk:

• Vouw je tekenvel over de lengte dubbel, dit is de horizonlijn. 
• Teken met potlood een halve cirkel op de horizonlijn, dit is de zon. 
• Verf de zon oranje: doe hiervoor rood en geel aan je kwast. Niet mengen!
• Verf de zonnestralen met geel en heel weinig rood. Doe van beide kleuren iets aan je kwast en maak korte streken door de kwast steeds van het papier op te lichten. Laat ook wit tussen de verfstreken. 
• Maak zo ook de reflectie van de zon in het water. Pas op: de richting van de verfstreken is nu horizontaal, net als het water. 
• Maak de lucht met blauw en wit (ook weer twee kleuren aan de kwast doen). Met het wit maak je het blauw lichter. Volg de richting van de zonnestralen. Maak de lucht niet helemaal vol, je moet papier blijven zien. 
• Schilder de zee met blauw, wit (en eventueel groen). Niet mengen! De richting is hier horizontaal en denk ook hier aan de witte ruimte tussen de streepjes. 
• Laat je werk drogen en niet het op een gekleurde ondergrond. 

Beeldaspecten: lijn, nuance, kleur. 

De waterlelies van Claude Monet

Claude Monet (1840- 1926) geldt als een van de belangrijkste schilders van het impressionisme. Zijn schilderij 'Impression, soleil levant' uit 1872 is de aanzet geweest tot de term impressionisme. 

Impressionisme is in de 2e helft van de 19e eeuw ontstaan in  Frankrijk.  Typerend voor impressionisten: 

• keuze voor onderwerpen uit het gewone leven waarin het draait om sfeer
• bijzondere aandacht voor licht en kleur
• werken in de open lucht
• vlotte penseelstreken
• streepjes, klodders - lijkt op een schets
• het gaat om de impressie!

Monet heeft ook in Nederland gewoond en gewerkt. Over zijn periode in Zaandam heeft Kaatje Vermeire het kinderboek 'In de tuin van Monet' geschreven. 

Monet had bij zijn atelier in Giverny een kleurrijke tuin met vijver en een Japanse brug. In die tuin schilderde hij graag. Beroemd zijn dan ook zijn werken van de waterlelies. 

Bespreek de term impressionisme. Laat enkele schilderijen van Monet zien en zoom in op een werk met waterlelies via Arts & Culture. Zien de leerlingen de kenmerken van impressionisme hierin terug? 

Benodigdheden:

1. 3 vellen tekenpapier per leerling
2. vloeibare waterverf of ecoline.
3. kwasten
4. schaar
5. sterke lijm 
6. mal voor bloemblaadjes: 1 grote, 1 middelgrote en een kleine (deze mal maakt u zelf)

Beschilder je eerste vel papier met blauwe waterverf/ecoline.

Beschilder je tweede vel met rood en oranje waterverf/ecoline.

Beschilder je derde vel met voor 3/4 deel met groene waterverf/ecoline. Schilder op het resterende deel twee gele ronde vlekken en een grotere oranje vlek. 

Laat alles drogen. 

Voor groep 5/6: Knip uit vel twee 5 grote bloemblaadje, 6 kleinere bloemblaadjes en een paar nog kleinere bloemblaadjes. Doe dit totdat al het papier is gebruikt. 

Groep 3/4: Trek de mal om. Maak zo 5 grote bloemblaadjes, 6 kleinere bloemblaadjes en nog een paar kleinere bloemblaadjes. 

Leg de 5 grootste bloemblaadjes in een bloemvorm en plak de onderkanten over elkaar zodat je een 3D bloem krijgt. 

Doe dit ook met de kleinere bloemblaadjes tot alle blaadjes op zijn. 

Knip 5 bladeren uit het groene vel. Eigenlijk heeft een waterlelie overigens één groen blad :) - zie afbeelding. 

Plak de groene bladeren aan de onderkant van de gemaakte bloem. Schik ze gelijkmatig zodat ze onder de bloem uitkomen en verdeeld zitten.

Knip uit de oranje vlek een rondje en knip de zijkanten in. Plak dit bloemhart in de lelie. 

Plak de volledige bloem op het blauwe vel. 

kunstwerken gemaakt door leerlingen van groep 5

Beeldaspecten: vorm, textuur, ruimte, kleur

Inspiratie: artwithmrsfilmore.com 

Van Gogh's Starry Night in meerdere technieken

Laat tijdens beide lessen het schilderij Sterrenhemel van Vincent van Gogh  op het digibord zien, zodat leerlingen telkens kunnen gaan kijken.   

Info voor leerkracht: Vincent van Gogh (1853-1890) was een Nederlands kunstschilder. Zijn werk valt onder het postimpressionisme, een stroming die het impressionisme opvolgde. In zijn begintijd schildert Van Gogh vooral gewone mensen, bv. arme boeren die zwaar werk doen. De kleuren van zijn schilderijen zijn donker (de Aardappeleters). 

In Parijs leert hij het werk van de Franse schilders kennen: licht en kleur zijn in hun werk belangrijk. Van de schilder Pissaro leert hij impressionistisch te schilderen. Van Gogh verandert de stippen in streepjes en zijn werk wordt kleuriger en helderder. 

Na twee jaar Parijs gaat Van Gogh naar Zuid-Frankrijk, waar hij o.a. boomgaarden en korenvelden schildert. 

Van Gogh krijgt angstaanvallen en laat zich opnemen in een ziekenhuis bij Arles. In de tuin van het ziekenhuis maakt hij de mooiste schilderijen. Een van de werken die daar is ontstaan, is Sterrennacht. In 1890 pleegt Van Gogh zelfmoord. 

Lees voor en vertel over Vincent van Gogh, bv. met een van deze twee boeken. 

Laat het schilderij Sterrennacht zien. Bespreek wat opvalt: heldere kleuren, korte kwaststreken, kleuren die naast elkaar gebruikt zijn i.p.v. gemengd. Zoom in op het werk via Arts & Culture en zie de textuur: zichtbare dikke klodders verf en her en der zie je nog het schildersdoek erdoorheen. 

Het werk dat de leerlingen gaan maken wordt verspreid over twee lessen. De tweede les kunt u nog splitsen in twee momenten, door stap 7 op een later moment te doen). 

Benodigdheden voor les 1:

1. zwart knutselpapier 
2. aluminiumfolie
3. klei-onderlegger, snijmat of stuk karton
4. schilderstape
5. blauwe en witte plakkaatverf
6. wattenstaafjes
7. kwasten
8. bord of palet

Les 1

Span voorafgaand aan de les aluminiumfolie over snijmat/kleionderlegger/ stuk karton en tape dit vast aan de achterkant. 

Stap 1: Voor elk tweetal leerlingen is er een palet met blauwe en witte verf. Met kwast en/of wattenstaafjes beschilderen leerlingen het aluminiumfolie met spiraalvormen. 

Stap 2: Maak een afdruk door een vel zwart papier op je schilderwerk te leggen en hier met je handen op te drukken. 

Stap 3: Haal het zwarte vel eraf en laat dit drogen. 

 Benodigdheden voor les 2:

1. oliepastel in zwart, grijs en paars
2. gele en witte plakkaatverf
3. zwart knutselpapier
4. kwasten
5. schaar
6. lijm
7. bord of palet

Stap 4: Teken en kleur de bergen met oliepastel. Teken de draaibewegingen in de lucht. 

Leg tijdens uw instructie de nadruk op de tekenlijntjes en kwaststreken: de streepjes moeten evenwijdig aan elkaar lopen en bij een beweging ook dezelfde kant op gaan. 

Laat leerlingen ook zien dat je de kleuren kunt vervagen door de oliepastel uit te smeren. Op deze manier kun je de kleuren ook donkerder of lichter maken.  

Stap 5: Bepaal waar de grote donkere cipres in de voorgrond moet komen en knip deze na uit zwart papier. (In groep 3 hebben we de leerlingen voor deze cipres een mal gegeven.)

Stap 6: Knip huisjes voor het dorp en plak deze vast. Teken de verlichte raampjes met geel oliepastel. 

Stap 7: Schilder de sterren en maan met gele verf. Plak het werk op een donkerblauwe achtergrond.

Alle kunstwerken zijn gemaakt door leerlingen van groep 3.

Beeldaspecten: kleur, lijn, nuance, textuur. 

Deze les is gegeven op OBS Het Kofschip door collega Jeannette Janse. 

Ontwerp een nieuwe cover bij een boek

 Benodigdheden:

1. tekenpapier
2. kleurpotloden
3. fineliner 

Kruistocht in Spijkerbroek van Thea Beckman was in 2019 verkrijgbaar via Geef een boek cadeau. De missie van deze campagne is om alle kinderen in Nederland en Vlaanderen te laten opgroeien tussen de mooie boeken uit de jeugdliteratuur. 

De groep 8 leerlingen van juf Pietje Horjus van basisschool de Kinderkoepel uit Leeuwarden lezen het boek gezamenlijk en hebben een nieuwe cover gemaakt bij het boek. Bovenstaande tekening is van Lisa Pool. 

Meer lessuggesties bij Kruistocht in spijkerbroek staan op de website van Geef een boek cadeau. 

Sneeuwklokjes

 Benodigdheden:

1. witte vouwblaadjes in twee afmetingen
2. oliepastel
3. pastelkrijt
4. wit tekenpapier 

Trek een kader om het tekenvel op 1 cm vanaf de rand. Kleur dit vak in met oliepastel, pastelkrijt of een combinatie ervan. Gebruik alleen de kleuren geel, groen en blauw. 

Teken met groene oliepastel twee bloemstelen. Zorg dat ze goed naar voren komen. 

Vouw twee sneeuwklokjes van de vouwblaadjes. Plak ze op het werk. Plak het werk op een bijpassend gekleurde achtergrond. 

Beeldaspecten: kleur, nuance. 

Met dank aan Nynke Kuus. 

Ontwerp een chipszak

Benodigdheden:

1. tekenpapier A4 formaat
2. potlood
3. afbeeldingen van chipszakken
4. kleurpotloden
5. markeerstift

Bekijk voorkanten van chipszakken via het digibord en bespreek deze. 

Wat valt op? 

• de naam van de chips staat meestal bovenaan de zak
• de naam is groot, soms in 3D letters en springt er echt uit 
• felle kleuren 
• de smaak is vermeld
• het gewicht staat erop
• er staat een afbeelding op van een of enkele chips  
• soms bijzonderheden in de vorm van een opvallende kreet: Nieuw, Party Pack of Minder vet 
  

Teken de buitenlijnen van een chipszak. Geen rechte, maar glooiende lijnen. Bedenk een naam en smaak voor je chips. Teken de naam op de zak in grote 3D letters. Teken de chips die erin zitten op de voorkant. Schrijf het gewicht op de zak en de eventuele bijzonderheden. 

Kleur in met kleurpotloden of aquarelpotloden. Omlijn de letters en eventueel andere details met een zwarte fineliner. 

Deze opdracht is gemaakt door brugklasleerlingen van Pascal Cuijpers, docent op het Connect College in Echt. 

Coupe Corona (thuiswerkopdracht)

door Keano, groep 7

Benodigdheden:

1. wit tekenpapier A4
2. grijs potlood
3. eventueel kleurpotloden

Die kappers zijn al een tijdje dicht …. welke gevolgen heeft dat?

Hoe zie jij er nu uit? Of je vader of moeder? Of een bekende persoon? 

Opdracht: 

Teken een portret van jezelf of iemand anders met een Coupe Corona! 

Kies zelf welke materialen je gebruikt en of je in kleur of zwart-wit werkt. 

Portrettekenen lastig? Nee hoor, kijk maar naar dit filmpje. 

Beeldaspecten: vorm, lijn, ruimte. 

Hieronder  inzendingen van de leerlingen van juf Natascha uit Den Haag: 

Collage in een kleur (thuiswerkopdracht)

 Benodigdheden:

1. diverse spulletjes in een kleur
2. wit papier

Deze opdracht is bedoeld als thuisopdracht! 

1. Verzamel in je huis kleine spulletjes in een kleur. Hoe meer, hoe beter!
2. Leg ze netjes op een witte ondergrond. 
3. De dingen mogen elkaar raken, maar het hoeft niet. 
4. Zorg dat de zijkanten mooi recht zijn. 
5. Maak een foto van je kunstwerk.
6. Mail deze foto naar je juf of meester. 

De foto's zijn van leerlingen van groep 4. Voor leerlingen uit hogere groepen is de opdracht eenvoudig aan te passen. Laat dan niet een kleur kiezen, maar bv. twee complementaire kleuren of alle kleuren van de regenboog. 

Beeldaspecten: kleur, ruimte, textuur, vorm. 

Glas in lood dieren

gemaakt door leerlingen van groep 7

 Benodigdheden:

1. zwart knutselpapier A4 formaat
2. vliegerpapier in diverse kleuren
3. wit potlood
4. liniaal
5. snijmat
6. snijmesje
7. lijm

Een glas-in-loodraam is een raam waarin meerdere stukken (vaak gekleurd) glas vastzitten in loden lijstjes. Glas-in-loodramen werden vroeger gemaakt omdat een raam uit één stuk glas niet te maken was. We zien glas-in-loodramen in oude huizen, maar vooral in kerken. Door de keuze voor gekleurd glas valt het licht in meerdere kleuren naar binnen.

Bekijk glas-in-loodramen, vertel over het ontstaan en het effect ervan.  

Maak alle lijnen 1 cm breed. Arceer met wit potlood de vlakken die uitgesneden moeten worden. 

Snij de witte vlakken uit. Gebruik het zwarte vel als mal om de stukjes vliegerpapier te tekenen. Knip ze met 0,5 cm extra rondom uit en plak ze achter het raam. Zorg ervoor dat nergens twee dezelfde kleuren aan elkaar grenzen. 

Beeldaspecten: lijn, vorm, kleur.
Techniek: snijden
Aansluitend bij: geschiedenis.