Olympische sporters

Benodigdheden:

1. per groep een vel tekenpapier A1 formaat
2. ronde vouwkartons of knutselpapier in Olympische kleuren
3. passer
4. scharen en lijm
5. sportfiguur kopie

Begin de les met het symbool van de Olympische Spelen: de gekleurde ringen. Welke kleuren hebben ze? Wat is de betekenis van de ringen?  Hoe zijn ze door elkaar gevlochten?

Vraag vervolgens een of meer kinderen voor de klas en laat ze een houding van een sporter aannemen, bv. een schaatser of skiër. Bekijk en bespreek de houding: hoe is de stand van de benen, armen en lichaam? Wijzig de houding en kijk opnieuw goed.

De leerlingen werken in groepjes van vijf. Geef elke groep een A1 vel, gekleurde vouwkartons en vijf kopieën van de sportfiguren. 

Elke leerling tekent een Olympische ring met behulp van een passer en knipt deze uit. Knip de ring op een plek door. Overleg samen hoe de ringen geplakt moeten worden. Kijk goed welke naar voren en welke erachter moet. Zorg dat de knip onder een andere ring terecht komt, zodat je die niet ziet. 

Knip de onderdelen van de sportfiguur uit. Deze vijf sporters moeten rondom, achter, door en voor de ringen geplakt worden. 

Deze les is oorspronkelijk op dit blog gepubliceerd in 2010.  

Stempelen met Mondriaan

Doel: Het terugbrengen van de zichtbare wereld in horizontale en verticale lijnen en primaire kleuren. 

Techniek: stempelen. 

Benodigdheden

1. zwart karton 
2. sponsjes geknipt in verschillende afmetingen (vierkanten en rechthoeken) 
3. plakkaatverf in rood, geel en blauw
4. kwasten
5. witte wasco 

Bekijk met de groep werken van Mondriaan. Laat zien hoe Mondriaan een boom abstraheerde.

Bekijk ook Victory Boogie Woogie, het schilderij waarin een deel van de plattegrond van New York herkenbaar is. Vertel dat we onze eigen Mondriaan plattegrond gaan maken. Bespreek daarbij de termen primaire kleuren, vierkant, rechthoek, verticale en horizontale lijnen.

Instructie 

Spreek af dat de kwasten niet worden gespoeld, maar bij dezelfde kleur blijven. 
Laat zien hoe je met een kwast een sponsje insmeert met verf.
Laat zien hoe je stempelt: niet schuiven met de spons, maar van het papier aftillen. Zo krijg je de meest strakke vorm.
Stempel alleen horizontaal of verticaal. 
Probeer niet twee dezelfde kleuren naast elkaar te stempelen. 
Zorg dat de vormen elkaar niet raken, je moet de zwarte weggetjes kunnen zien. 

Als het werk droog is, teken je met een wit wascokrijtje strepen op de weg. 

Beeldaspecten: vorm, kleur, lijn.

Kunsttermen: stempelen, primaire kleur, vierkant, rechthoek, verticaal, horizontaal. 

Alle werken gemaakt door leerlingen van groep 1/2. 

Portfoliomap groep 3-8

Aan het eind van het schooljaar nemen de leerlingen hun kunstwerken van dat jaar mee in een zelfgemaakte portfoliomap. De map is niet meer dan een dubbelgevouwen schetspapier, maar de voorkant is elk jaar anders. 

Dit schooljaar hebben veel collega's gekozen voor een portfolio in popart, een van de stromingen die aan de orde is geweest. 

Groep 3 heeft een tekening gemaakt zoals Miro, geen popart. Beschrijving hier. Van de map heb ik geen foto, wel van de inhoud:

Groep 4 heeft een map gemaakt in de stijl van Burton Morris, de meest gebruikte les van dit blog! Hier de beschrijving. 

inhoud groep 4

De mappen van groep 5, in de stijl van David Hockney. De les staat hier. De map is versierd met gedrukte ringen (plakkaatverf en wc-rol). 

inhoud groep 5

De mappen van groep 6 in de stijl van als James Rizzi: beschrijving. 

Groep 7 (geen popart): net als Modigliani. Beschrijving hier. 

Groep 8 heeft een popart zelfportret gemaakt. Naam en jaartal moeten er nog op. Beschrijving hier. 

Oscar de Octopus

Door Iris, groep 5

Benodigdheden:

1. wit tekenpapier A2 formaat
2. oliepastels
3. vloeibare waterverf of ecoline
4. kwast
5. pot water
6. zout

Na een verhaal over Oscar de Octopus en het bekijken van foto's van inktvissen, tekenen de leerlingen een inktvis in de zee. Groot hoofd, grote ogen onderaan het hoofd, 8 tentakels die over en onder elkaar doorgaan. Deze dingen moeten terug te zien zijn in de tekening.
Inkleuren met oliepastels, waarbij patronen moeten worden getekend. Denk aan het boven en onderdoor gaan van de tentakels. Laat de inktvis eventueel omlijnen met een donkere kleur krijt.
Maak de achtergrond nat met water en laat er druppels vloeibare waterverf of ecoline invallen. Strooi zout op de achtergrond voor een mooi effect.

Door leerlingen van groep 5

Sterrennacht met lijm en krijt

Laat tijdens de les, die uit twee lesmomenten bestaat,  het schilderij Sterrennacht op het digibord staan. 

Info voor leerkracht: 

Vincent van Gogh (1853-1890) was een Nederlands kunstschilder. Zijn werk valt onder het postimpressionisme, een stroming die het impressionisme opvolgde. In zijn begintijd schildert Van Gogh vooral gewone mensen, bv. arme boeren die zwaar werk doen. De kleuren van zijn schilderijen zijn donker (de Aardappeleters). 

In Parijs leert hij het werk van de Franse schilders kennen: licht en kleur zijn in hun werk belangrijk. Van de schilder Pissaro leert hij impressionistisch te schilderen. Van Gogh verandert de stippen in streepjes en zijn werk wordt kleuriger en helderder. 

Na twee jaar Parijs gaat Van Gogh naar Zuid-Frankrijk, waar hij o.a. boomgaarden en korenvelden schildert. Van Gogh krijgt angstaanvallen en laat zich opnemen in een ziekenhuis bij Arles. In de tuin van het ziekenhuis maakt hij de mooiste schilderijen. Een van de werken die daar is ontstaan, is Sterrennacht. In 1890 pleegt Van Gogh zelfmoord. 

Laat het schilderij Sterrennacht zien. Bespreek wat opvalt: 

• heldere kleuren
• korte kwaststreken
• kleuren die naast elkaar gebruikt zijn i.p.v. gemengd 
• je ziet beweging in de lucht

Zoom in op het werk via Arts & Culture en zie de textuur: zichtbare dikke klodders verf met barstjes erin. Her en der zie je het schildersdoek er doorheen. 

Benodigdheden:

1. zwart papier A3 formaat
2. wit potlood
3. witte lijm die transparant opdroogt (bv. houtlijm of schoollijm)
4. oliepastelkrijtjes

Les 1: Tekenen met lijm 

Teken met wit potlood jouw Sterrennacht op zwart papier. Teken de buitenlijnen van de huisjes en de hoge cipres of een andere boom. Teken de grote krullen in de lucht. 

Oefen met het tekenen met lijm op een kladje. Hoe hard moet je drukken? Hoe voorkom je dikke klodders? 

Trek de potloodlijnen in jouw Sterrennacht over met lijm. Laat je werk drogen.

Les 2: Afmaken met pastelkrijt

Maak je tekening af met oliepastelkrijtjes. Kleur geen vlakken, maar trek korte streepjes rondom de lijmlijnen met je krijtjes, net zoals Van Gogh deed. Maak de streepjes in de lucht zo dat je de beweging in goed ziet. 

Beeldaspecten: kleur, lijn, nuance, textuur. 

Les is gegeven in groep 5 tijdens onze Arts & Activities-lessen over het impressionisme in juni 2024. 

De mooiste voetbal!

WK-ballen, door leerlingen van groep 6

Benodigdheden:

1. patroon voetbal
2. liniaal
3. zwarte potloden of stiften
4. gekleurd papier voor achtergrond
5. schaar
6. lijm

Patroon voetbal (klik erop voor download)

Een voetbal heeft meestal de vorm van een afgeknotte icosaëder. Dit is een wiskundig figuur met 32 vlakken waarvan 20 zeshoekig en 12 vijfhoekig. De vijfhoeken zijn zwart, de zeshoeken wit. (Bron: Wikipedia)

Geef elke leerling een print van de half afgemaakte voetbal. Dit patroon moet eerst afgetekend worden. Dan worden alle vlakken versierd met patroontjes in zwart/wit. Bij hogere klassen kun je vragen om bij de vijfhoeken een zo donker mogelijk patroon te kiezen, en bij de zeshoeken een overwegend wit patroon.  

Knip de bal uit en plak deze op groen of oranje papier. 

Zelfportret, net als Vincent van Gogh

 Benodigdheden: 

1. tekenpapier
2. plakkaatverf in huidskleuren + basiskleuren
3. kwasten + schotels eierdozen
4. papieren doekjes
5. zwarte fineliner 
6. gekleurd papier of stroken
7. lijm

Voor info over Van Gogh, zie een van de andere lessen over hem op dit weblog. 

Bekijk zelfportretten van Vincent van Gogh. Wat valt op?

• heldere kleuren
• geen kleurvlakken
• snelle korte verfstreken
• achtergrond lijkt soms te bewegen

Ter voorbereiding op deze les en het schilderen van streepjes zie de les Schilderen zoals een impressionist. 

Wat moet je doen?

• Bekijk het filmpje over het tekenen van een gezicht. 
• Schets een portret van jezelf. Gebruik eventueel een spiegeltje.
• Oefen het schilderen van streepjes op een kladje. 
• Schilder het portret net als Van Gogh deed, dus met korte penseelstreken. Ga geen verf mengen, maar schilder kleuren over elkaar zoals Van Gogh deed, of doe twee kleuren aan je kwast.  
• Schilder de achtergrond ook in korte penseelstreken. 
• Omlijn eventueel ogen, neus en mond met een fineliner. 
• Signeer je werk met je eigen naam of de naam Vincent. 
• Plak of niet je werk op een gekleurde achtergrond.

Beeldaspecten: kleur, nuance, textuur. 

Technieken: schilderen in korte streken, portret tekenen.

Deze les is gegeven in groep 8 tijdens onze Arts & Activities-lessen over het impressionisme in maart/april 2021. 

In de tuin van Monet

Benodigdheden:

1. stevig tekenpapier op A3 formaat
2. plakkaatverf in groen, blauw, wit, rood en geel
3. per leerling 2 kwasten
4. per leerling 2 sponsjes
5. papieren doekjes
6. oliepastelkrijtjes 
7. schotels 

Claude Monet is een Franse schilder die leefde van 1840 tot 1926. Hij werkte graag buiten om landschappen, parken en zijn eigen tuin te schilderen. Beroemd zijn de waterlelies van Monet, die hij in verschillende seizoenen schilderde en op verschillende momenten van de dag. 

Gebruik bij de les het prentenboek In de tuin van Monet door Kaatje Vermeire. Een lesbrief bij dit boek staat hier. 

Bekijk schilderijen van Monet die buiten zijn gemaakt.
Wat zie je? Hoe kun je zien dat dit een werk van Monet is?

• korte kwaststreken
• streepjes/klodders
• je ziet het licht in het werk heel goed
• deze werken zijn buiten gemaakt

Les 1

Knijp wat blauwe, groene en witte verf op je bordje. Dip je sponsje in de blauwe verf. Stempel en smeer het blad vol. Werk snel, net als Monet. Gebruik de andere hoek van het sponsje en dip in de groene verf. Stempel overal over het blad. Doe dit tot slot ook met de witte verf. Dit mag best met je groene kant, dan worden je leliebladen lichtgroen! Laat je werk drogen.

Les 2

Je gaat waterlelies schilderen. Meng met een kwast een kleine beetje rood door witte verf. Schilder verspreid over je blad liggende ovaaltjes. Niet te netjes. Denk eraan: het gaat om de impressie! 

Schilder aan de onderkant van de ovaaltjes een groene rand: dit is het blad. Om het frisser te maken kun je wat lichtgroene verf mengen en erbij gebruiken. Je hoeft je groene kwast niet schoon te maken.  Schilder dan met geel een hart in je bloem. Laat het werk drogen.

Teken tot slot met een donkerrood of paars oliepastelkrijtje lijnen in je lelie: de bloemblaadjes. En klaar is je impressie van de vijver met waterlelies! 

Technieken: schilderen in korte streken, stempelen, kleuren mengen.

Beeldaspecten: kleur, nuance. 

Deze les is gegeven in groep 1/2 tijdens onze lessen Arts & Activities in mei/juni 2024.

Eerste woordjes met Vincent

Met kunst kun je niet vroeg genoeg beginnen. En dat dachten ze bij het Van Goghmuseum ook. Met het vierkante kartonboekje Eerste woordjes leren peuters woorden aan de hand van (uitsnedes uit) schilderijen van Vincent van Gogh. Hoe leuk is dat! 

Uitgegeven april 2024
Uitgeverij Ploegsma
ISBN 9789021685472 
14 pagina's, € 6,95 

Schaapjes voor het hek

Door Erva, groep 4

Benodigdheden:

1. tekenpapier
2. plakkaatverf 
3. tamponneerkwasten
4. schilderstape
5. restjes wit en zwart papier
6. lijm 

Plak met schilderstape een hekje op het tekenpapier. Trek een horizonlijn boven het hek. Tamponneer de wei door verschillende kleuren groen en geel aan de kwast te doen. Niet mengen!

Tamponneer de lucht op dezelfde manier met wit en blauw. Tamponneer bloemen in de wei.
Verwijder de schilderstape. Doe dit als de verf nog nat is om scheuren van het papier te voorkomen.
Knip uit restjes wit papier wolkjes voor het lijf van de schapen of gebruik watjes. Knip de koppen en pootjes uit zwart papier. Plak de schaapjes voor het hek. Teken met wit potlood het gezicht van het schaap.

Bron: Artsonia.