Happy new year!

Benodigdheden:

1. tekenvel op A3 formaat
2. waterverf
3. penselen
4. wasco
5. vloeibare waterverf
6. kwast

Wat moet je doen?

Teken op de smalle kant van een A3 vel grachtenhuizen; kleur in met waterverf. Teken met wasco siervuurwerk boven de huizen. Schilder de lucht donkerblauw met vloeibare waterverf en laat daarbij bovenaan en aan de zijkanten een randje wit. 

Werken gemaakt door leerlingen van groep 8. 

We wish you a merry Christmas

Benodigdheden:

1. stevig groen papier 20 bij 20 cm
2. wit potlood
3. witte plakkaatverf
4. witte fineliner 
5. zwarte fineliner 
6. gekleurde viltstiften

Teken golvende notenbalken op het vel met wit potlood. Maak met je vingers afdrukken voor de sneeuwpoppen. Met het topje van je vinger het hoofd; voor het lijf houd je je vinger iets platter. 

Wacht tot de verf droog is en teken met een zwarte fineliner takken=armen, stenen=ogen + mond en bezemstelen. Teken met oranje stift de wortelneus en teken eventueel hoedjes of mutsen op de sneeuwpoppen. 

Schrijf tot slot met witte fineliner de tekst van een kerstliedje onder de notenbalken.

Idee: Usborne 

Zilverwitte kerstboom

Door Marit, groep 6

Benodigdheden:

1. groen papier A4 formaat
2. zilverkleurige stift
3. wit potlood 

Teken met een grijs potlood op het midden van het vel van onderaf een boomstam tot circa 5 cm onder de bovenrand van het vel. De stam is van onderen breder dan van bomen. Kleur de stam in met zilverkleurige stift. 

Trek (evt. eerst met potlood) links en rechts van de stam even lange lijnen. Gebruik geen liniaal! Maak de lijnen steeds korter, zodat de vorm van een driehoek ontstaat. 

Teken met wit potlood op de takken voorwerpen die te maken hebben met kerst. 

Herfstblaadjes vangen

Door Deacon, groep 6

Benodigdheden:

1. wit tekenpapier op A3 formaat
2. oliepastelkrijtjes
3. vloeibare waterverf of verdunde ecoline
4. kwasten
5. pot water

Leerlingen trekken onderaan het vel op de smalle kant hun handen om met potlood - de duimen wijzen naar elkaar. Eventueel kunnen ze hun schoudermaatje vragen dit te doen. De handen worden ingekleurd met oliepastel. Boven de handen tekenen ze herfstblaadjes die naar bedenen dwarrelen. Ook deze worden ingekleurd met oliepastelkrijtjes.
Schilder de achtergrond met verdunde vloeibare waterverf en laat daarbij een paar cm van de rand vrij zodat er een natuurlijke lijst ontstaat.

Door Anouk, groep 6

Appeltje eitje

Geplakt op zwarte achtergond, door Janneke, groep 7

Benodigdheden:

1. zwart of wit papier op A3 formaat
2. gekleurd A4 papier, per leerling 5 felle kleuren 
3. lijm
4. zwarte plakkaatverf
5. smalle kwast
6. vloeibare waterverf om eventueel de achtergrond te kleuren

Karel Appel (1921-2006) was een Nederlandse expressionistische schilder en beeldhouwer die vooral bekend werd als een van de oprichters van de CoBrA-groep, waarin dichters, schrijvers en kunstenaars zich verenigden. CoBrA staat voor de Kopenhagen, Brussel en Amsterdam, de plaatsen waar de kunstenaars vandaan kwamen. 

CoBrA keerde zich af van de traditionele schilderkunst; de kunstenaars laten hun motieven uit de fantasie komen. Ze lieten zich inspireren door de kunst van verstandelijk gehandicapten en door kindertekeningen. In de CoBrA kunst zien we veel mens- en diermotieven. 

Leg uit wat abstracte en figuratieve kunst is. Laat dan een aantal figuratieve en abstracte werken zien en vraag welk woord erbij hoort. 

Bekijk vervolgens een aantal werken van Karel Appel:  Little Boy, Some people together, Blue faced beast en Saarbrücken (Google afbeeldingen). Is dit figuratief of abstract? Leg je hand op de ogen van het schilderij. Is het kunstwerk nog steeds figuratief? Kinderen zullen zo ontdekken dat de kunst van Appel heel dicht tegen het abstracte aanligt. 

Bespreek aan de hand van de kunstwerken wat opvalt:

• grote vlakken
• felle kleuren
• beperkt aantal kleuren 
• dikke zwarte lijnen

Met geschilderde achtergrond, door Kaylin, groep 7

Leg de opdracht uit. De leerlingen scheuren (met twee duimen en twee wijsvingers, laat goed zien hoe deze techniek werkt) organische vormen uit gekleurd papier. Het is absoluut niet de bedoeling dat ze een mensfiguur of een dier gaan scheuren. Het moeten echt 'zomaar' vormen zijn. Sommige kinderen zullen een heel klein beetje smokkelen en ergens een oog plakken. Knijp dan maar een oogje toe), maar accepteer geen overduidelijk klaargelegde mensfiguren.
Als ze voldoende hebben gescheurd, maken ze een compositie van de vormen op het grote vel en plakken dit op. De stukjes mogen ook over of op elkaar geplakt worden. Dan komt het spannendste: wat zie ik in mijn collage? Vraag een klasgenootje om jouw werk omhoog te houden. Wat zie je? Draai het werk 90 graden. Wat zie je nu? Zie je een mens of dier? Draai het werk net zo vaak tot je er iets in ziet. 

Trek met zwarte verf en een dunne kwast lijnen over je kunstwerk zodat jouw mens of dier ook voor anderen zichtbaar wordt. Niet te veel, want er moet wel wat te raden over blijven. 

Appeltje eitje!

Lesdoelen:

• kennismaken met CoBrA en Karel Appel
• verschillen ontdekken tussen abstract en figuratief
• werken van abstract naar figuratief  
• techniek van het scheuren beoefenen

Termen: figuratief, abstract, organisch, CoBrA, fantasie

Mondriaan: Van 2D naar 3D

Door Anne, groep 6

Benodigdheden:

1. stevig wit papier op A4 formaat
2. liniaal
3. potlood
4. gekleurd papier in geel, blauw en rood
5. zwarte viltstift
6. snijmat en mesje
7. lijm

Geef een kunstbeschouwingles over het werk van Piet Mondriaan (De Stijl).

Vouw het tekenvel  in vijf kolommen. De kolommen hoeven niet allemaal even breed te zijn. Verdeel het vel met potlood in drie rijen (heel dun, want het moet worden uitgegumd).
Knip rechthoekjes en vierkantjes uit gekleurd papier. Zorg dat ze niet breder worden dan de kolommen. Plak de vormen netjes in de kolommen en omlijn ze met een zwarte stift en liniaal. Verbind elk vakje met de buurman door middel van een zwarte lijn.  De lijnen moeten horizontaal en verticaal worden getrokken en evenwijdig lopen, dus gebruik je liniaal.
Daarna maak je twee horizontale snedes over de kolommen kolom 2, 3 en 4  (zie foto).
In plaats van het knippen van vormen, kun je ook kiezen van het tekenen van vormen die je inkleurt met viltstift.

Lesdoelen:

• Leren omgaan met een liniaal. 
• Rechte lijnen leren tekenen. 
• Kenmerken van De Stijl in kleur en belijning overbrengen in je werkstuk.  

Termen: geometrische vormen, primaire kleuren, niet-kleuren, ordening, harmonie

Mondriaan kubus

Door Tijmen, groep 8

Benodigdheden:

1. wit karton A3 formaat
2. liniaal
3. potlood
4. snijmat + mesje
5. viltstiften
6. lijm

Na een beschouwende les over het werk van Piet Mondriaan, tekenen de leerlingen een plattegrond van een kubus op wit karton (mooi klusje voor de rekenles!) De vlakken zijn 8 bij 8 cm, de plakranden zijn 1 cm. Uiteraard kun je de leerlingen ook een kopie geven van de plattegrond. :) 

Snijd de plattegrond uit. Teken met een zwarte fineliner lijnen op 1 cm vanaf de randen vierkanten op de zes vlakken. Binnen deze vlakken teken je opnieuw lijnen, zodat er rechthoeken en/of vierkanten ontstaan. Kleur de vlakken in met de Mondriaankleuren rood, blauw en geel, en laat ook enkele vlakken wit.

Vouw de plakstroken om naar binnen. Ril ze eventueel aan de buitenkant met een mesje, zodat de vouw scherper wordt. Plak de kubus in elkaar.

Figuurzagen in de Stijl van Mondriaan

Door Dylan, groep 5

Benodigdheden:

1. zwart karton
2. triplex  
3. liniaal en potlood
4. plakkaatverf in primaire kleuren + wit
5. kwast
6. figuurzaag
7. schuurpapier
8. lijm

Op de website van Entoen.nu  staat interessant lesmateriaal over de kunststroming De Stijl, waarvan Piet Mondriaan deel uitmaakte. Naar aanleiding van deze lessen is dit kunstwerk gemaakt.

Verdeel een rechthoekig stuk triplex met liniaal en potlood in rechthoeken en vierkanten en zaag deze uit. Leg elk uitgezaagd stukje direct op de plek op zwart karton, daar waar je het straks wilt opplakken. Alle stukjes moeten straks weer een rechthoek vormen.
Schuur de randjes van de stukjes mooi glad. Verf de stukjes hout in primaire kleuren en wit. Plak ze als ze droog zijn op de zwarte ondergrond.

Collage van bomen

Benodigdheden:

1. wit tekenpapier A3 formaat
2. vloeibare waterverf
3. penseel
4. knutselpapier in verschillende kleuren
5. schaar en lijm
6. zwarte fineliner 

Deel het tekenvel in tweeën. Verf de bovenste helft blauw en de onderste helft groen. Laat daarbij alle randen wit, zodat er een natuurlijke schilderijlijst ontstaat. 

Knip uit gekleurd papier vormen van bomen: diverse ovalen, 'wolken', cirkels. 

Teken met fineliner de stam in deze vorm en vul de vorm verder met patroontjes. 

Plak de vormen op het beschilderde tekenvel. Zorg ervoor dat de bomen overlappen om diepte te suggereren. Trek de stammen met fineliner door vanaf de geknipte vormen tot op het tekenvel.  

Bron: weblog The lost sock.

Bad hair day

Benodigdheden:

1. tekenvel op A2 formaat (of A1 voor portfolio)
2. ecoline of vloeibare waterverf
3. rietjes
4. oliepastelkrijtjes 

Geef een les over het tekenen van een gezicht (Wikihow).  Maak eventueel samen met de leerlingen een raster op het tekenvel, zodat de kinderen steunlijnen hebben voor het tekenen van de onderdelen van het gezicht. Laat daarbij eenderde deel van de bovenkant van het vel leeg.

Kleur de gezichten in met oliepastelkrijtjes. Druppel met een penseel ecoline bovenaan het vel en blaas dit met een rietje diverse kanten op. De ecoline zal niet pakken op het vette krijt.

Op de foto werkstukken van leerlingen van groep 5. Voor deze werkstukken zijn vellen op A1 formaat gebruikt en in de lengte dubbelgevouwen. Op deze manier ontstonden deze portfoliomappen, waarin de leerlingen alle gemaakte kunstwerken van het schooljaar konden bewaren. 

Vuurvliegjes

Door Evelien, groep 4

Benodigdheden:

1. zwart papier 
2. zilver- en/of goudstiften
3. plakkaatverf
4. kwast
5. kleurpotloden

Vuurvliegjes zijn kevers die licht kunnen uitzenden. De kevers hebben in hun achterlijf organen die zijn opgebouwd uit lichtgevende cellen. Een laagje zeer fijne kristalletjes werkt als een reflector. Vuurvliegjes kunnen het licht aan en uit zetten. Iedere soort heeft zijn eigen signaal. Zo kunnen mannetjes en vrouwtjes van dezelfde soort elkaar in het donker vinden.

Deze les past goed bij het boek Het eenzame vuurvliegje van Eric Carle. In dit boek gaat een eenzaam vuurvliegje op zoek naar soortgenoten, maar hij volgt steeds het verkeerde lichtje. Gelukkig vindt hij op de laatste bladzij zijn vriendjes en dan laten ze echt hun lichtjes schijnen (batterij in het boek :)  
Op YouTube zijn de platen uit het boek te vinden (The very lonely firefly)

Schilder met witte verf twee of meer glazen potjes onderaan het vel. Schilder met blauw en geel (mengen!) diverse kleuren groen over de potjes, zodat je ziet dat ze in het gras liggen. Teken met de zilver- en goudkleurige stiften vuurvliegjes die uit de potjes zijn ontsnapt.