Carnavalsclowns

Door Mayke en Buse

Benodigdheden:

1. gekleurd papier 23 bij 32 cm
2. wit tekenpapier op A5 formaat
3. schaar
4. lijm
5. oliepastels
6. plakkaatverf
7. wc rolletje

Bekijk via het digibord foto's van clowns en vergelijk ze met foto's van 'gewone' mensen. Waaraan herken je een clown?
 Geef alle leerlingen een gekleurd vel papier en een half A-viertje. Laat de leerlingen de hoeken van dit witte vel afknippen, zodat er een gezichtsvorm ontstaat. Plak dit witte vel in het midden van het gekleurde vel. Teken met oliepastel een clown, waarbij het gezicht wit blijft. Denk aan ogen, mond, neus, hoedje, haren, strik. Kleur de vlakken in en omlijn alles met zwart oliepastel.

Stempel met een wc-rolletje cirkels van plakkaatverf rondom de clown.

Beeldaspecten in deze les: vorm, lijn. 
Technieken: knippen+plakken, stempelen, tekenen met oliepastel.

Door leerlingen van groep 4

In de stijl van René Magritte (2)

Door Tyra, groep 8

Benodigdheden:

1. wit tekenpapier op A4 formaat
2. aquarelpotloden
3. pot water
4. penselen

René Magritte wordt geboren in 1898 in België. Als Magritte 13 jaar is, pleegt zijn moeder zelfmoord. Ze springt in de Samber en wordt later gevonden, haar gezicht bedekt met haar jurk. Volgens sommigen heeft deze trieste gebeurtenis grote invloed gehad op het leven en werk van Magritte. Bedekte gezichten zijn regelmatig door hem geschilderd.
In 1924 raakt Magritte bevriend met leden van de Brusselse surrealisme groep: André Breton, Joan Miró en Salvador Dalí. Zij beïnvloeden hem en zijn werk; uiteindelijk is Magritte beroemd geworden met schilderijen die surrealistisch van aard zijn.
Magritte gaf in zijn schilderijen een realistisch effect weer van het surrealisme. Hij gaf vooral vaak voorwerpen weer, zoals een schoen, een appel, een pijp of een boom. Deze haalde hij uit hun gewone omgeving en plaatste ze in een aparte atmosfeer.
Een van zijn bekendste werken is "Het verraad van de voorstelling". Dit is een zeer realistisch schilderij van een pijp met daaronder de tekst Ceci n'est pas une pipe. Hij bedoelt hiermee dat de pijp die hij schildert geen echte pijp is, maar gewoon een met verf beschilderd doek dat wij schilderij noemen. Door ons telkens op het verkeerde been te zetten, dwingt Magritte ons over kunst na te denken. Magritte vond het de taak van de kunstschilder om de realiteit in een ander kader te plaatsen.

Link: Magritte museum, Brussel
Zie ook de les In de stijl van René Magritte (1) op dit weblog.

Door Debbie, groep 8

Wat moet je doen?
Teken met potlood een deel van een mens, ongeveer vanaf borsthoogte. Net als bij Magritte zien we geen gezicht en heeft de persoon een hoofddeksel. In plaats van het gezicht teken je een voorwerp naar keuze. Je tekening, zowel de persoon als de achtergrond, kleur je in met aquarelpotloden. Gebruik water en penseel om de kleurvlakken in te smeren, zodat het effect van aquarelverf ontstaat. Wacht tot alles droog is, en trek de voorstelling om met een fineliner.

Beeldaspecten: lijn, kleur.
Techniek: tekenen, kleuren met aquarelpotloden.
Beeldende termen: surrealisme, realisme.

Help, ik val!

Door Seda en Yara, groep 7

Benodigdheden:

1. wit tekenpapier A4 formaat
2. kleurpotloden
3. gekleurd papier voor achtergrond

Sportschoenen hebben tegenwoordig prachtige zolen. Soms zijn de zolen nog mooier dan de schoenen zelf! Deze tekenopdracht gaat over de onderkant van schoenen en de binnenkant van handen.
Vertel de klas een verhaal over een eng monster. "Stel je voor dat een vreselijk eng monster op je afkomt. Het monster is vele malen groter dan jij en loopt hard. Je schrikt en probeert achteruit te rennen. Dit lukt niet en je valt op je billen. Het monster buigt zich over je heen en je probeert met je handen af te weren …. "
 Dit moet getekend worden. Teken twee grote schoenzolen op circa de helft van het vel. Versier de schoenzolen met mooie patronen (beeldaspect: vorm). Teken hierboven de binnenkant van twee handen met de duimen naar elkaar toe. Pas op, dit is lastig: als je je handen van de binnenkant bekijkt, wijzen de duimen namelijk naar de buitenkant! Teken tussen handen en voeten je lijf. Dit lijf is uiteraard veel kleiner, want je voeten en handen steken immers uit? (beeldaspect ruimte: perspectief en diepte). En vergeet niet een uitdrukking van schrik op het gezicht te tekenen: mond open en grote ogen!
Kleur alles in met kleurpotlood. Plak het werk op een gekleurd achtergrondvel.

Door Carlos, groep 7

Op zoek naar de kameleon

Benodigdheden:

1. wit tekenpapier op A4 formaat
2. oliepastelkrijtjes
3. schaar
4. dubbelzijdig plakband

Begin de les met dit gedichtje:

Ik ben een kameleon 
Verschiet heel graag van kleur
Je zou zo kunnen zeggen
Ik ben een goed acteur
Je ziet me niet in het donker
Je ziet me niet in het licht
Ik pas mijn kleuren aan
Het is gewoon mijn plicht
Wil je mij nog eens kunnen zien
Kom dan onverwacht 
Een paar minuten voor ik
Een nieuwe kleur heb bedacht 
(Saskia Wind)

Kies vier of vijf kleurtjes oliepastel die mooi bij elkaar passen. Kleur hiermee vlakken in op een tekenvel. Laat rondom elk vlak een strookje van ongeveer een halve centimeter wit. Teken op een ander vel een kameleon en kleur deze op dezelfde manier en met dezelfde kleuren in. Vergeet de witte randjes niet. Laat om de ogen een randje wit en kleur de ogen met zwart.

Knip de kameleon uit met opnieuw een randje van een halve centimeter wit. Zoek hoe de kameleon het mooist op de ondergrond past en plak hem vast met dubbelzijdig plakband. De kameleon komt nu iets hoger te liggen als de ondergrond; dit geeft een mooi ruimtelijk en voelbaar effect.

Door leerlingen van groep 8

Kleurrijke koe, in de stijl van Peter Diem

Benodigdheden:

1. wit schilderpapier op A3 formaat of schildersdoek
2. acrylverf
3. kwasten in diverse breedtes
4. pot water
5. papieren handdoekjes

Peter Diem (1945) is een Nederlandse kunstschilder. Diem, geboren uit een Nederlandse vader en een Duitse moeder, komt op driejarige leeftijd in Amsterdam. Hij heeft een moeilijke jeugd waarin de Amsterdammers duidelijk blijk gaven dat zij niet gediend waren van Duitsers zo direct na de oorlog. Na de middelbare school gaat Diem naar het Grafisch Lyceum en bekwaamt zich in het grafisch werk. Via diverse Europese landen belandt Diem in de jaren 70 in de VS, waar hij trouwt en kinderen krijgt. Halverwege de jaren 90 keert hij terug naar Nederland en vestigt zich met zijn Amsterdiem Museum aan de Prinsengracht. Diem is geïnspireerd door de CoBrA groep. Zijn stijl is abstract en expressief. Hij brengt de verf grof op het doek aan soms rechtstreeks uit de tube. Met penseel, mes en vingers wordt de verf over het doek verdeeld, waarbij hij vaak felle kleuren gebruikt. 'Diem paints like a tornado, he lives his art'. Thema's in zijn werk zijn koeien, Napoleon, Afrika en Ernest Hemingway.

Laat werk van Diem zien via digiboard. Kijk hiervoor op http://www.diem.nl/ of zoek op Peter Diem. Bespreek wat opvalt aan de schilderijen:

• het onderwerp, vaak koeien
• het gebruik van felle kleuren
• de vlakverdeling
• de eenvoud van het beeld
• de dikke zwarte contourlijnen
• er is geen wit meer zichtbaar
• de koe is beeldvullend

Teken op het bord de koe waarbij de ‘eenvoud’ zichtbaar is (klik op de tekening voor een vergroting). Laat de kinderen zelf een tekening schetsen van een eenvoudige koe zonder details. De koe wordt geschilderd met acrylverf, rekening houdend met de kenmerken van Diems werk. Daarna wordt de achtergrond geschilderd.
Als het werk droog is, wordt de koe omlijnd met zwarte verf en een smalle kwast, net als Peter Diem deed. Hiermee worden tevens de oneffenheden weggewerkt. En natuurlijk moet het werk worden gesigneerd, net als Diem ook doet!

Alle werken zijn gemaakt door leerlingen uit groep 7

Schubbenkop

Door Tristan, groep 6

Benodigdheden:

1. Engels karton in zwart of bruin, A3 formaat
2. eierdozen
3. schaar
4. lijm

In de (oude) lesmethode 'Handvaardig' stond deze les over het maken van een hoofd van eierdozen. Laat de leerlingen met de ogen dicht de textuur van een aantal materialen voelen: plank, steen, glas, gebreide stof, tapijt enz. Laat de kinderen verwoorden wat ze voelen. Laat met behulp van een zaklantaarn (direct schijnen of alleen schuin belichten) zien dat textuur ook te zien is. Geef elke leerling twee eierdozen en een vel Engels karton. Voel de textuur van de doos aan de binnen- en buitenkant. Voel je daar verschil tussen? De opdracht luidt: maak een hoofd van eierdozen en maak daarbij gebruik van de verschillende texturen. Maak voor uitstekende gezichtsdelen ook gebruik van de uitstekende delen van de eierdoos zodat een 3D effect onstaat. Schuif met de stukjes (scheuren of knippen naar keuze) op het vel karton tot er een mooie compositie is. Plak alles goed vast, en zorg dat er zo weinig mogelijk van het Engels karton te zien is in het gezicht.

Gestempelde sneeuwman

Benodigdheden:

1. gekleurd papier op A3 formaat
2. wijnkurken
3. witte en zwarte plakkaatverf
4. kwast

Geef alle leerlingen een vel gekleurd papier. Geef een schoteltje met veel witte verf en een beetje zwarte verf per twee leerlingen. Met een wijnkurk stempelen de leerlingen een sneeuwpop . Knopen, ogen en mond worden gestempeld met de vingers. Alleen voor het schilderen van een hoed of bezem mag een kwast gebruikt worden.

Gemaakt door leerlingen van groep 3

Sneeuwmannen in het bos

Benodigdheden:

1. grijs of lichtblauw knutselpapier op A4 formaat
2. wit stencilpapier
3. wit tekenpapier op A4 formaat
4. restje zwart knutselpapier
5. plakkaatverf
6. kwast
7. pot water
8. viltstiften
9. lijm

Op de site 'Lesson this' vond ik deze leuke opdracht voor de winter. Door de techniek van het scheuren van papier krijg je een voelbaar landschap (beeldaspect: textuur).
Schilder een vel wit tekenpapier groen. Gebruik waterige verf en meng diverse kleuren, zodat het niet een egaal groen geheel wordt. Leg dit vel te drogen.
Scheur van wit stencilpapier bergen en leg deze overlappend op een vel grijs of lichtblauw knutselpapier. Gebruik de rechte kanten voor de onderkant. Stukjes die over de rand van het gekleurde papier komen, kunnen later worden weggesneden. Scheur enkele sneeuwpoppen uit wit stencilpapier. Scheur uit een restje zwart papier hoeden voor de sneeuwpoppen. Scheur een paar wolken uit het witte stencilpapier. Teken op de achterkant van het groen geschilderde vel met potlood enkele dennen in verschillende groottes. Scheur deze uit.
Schik alle onderdelen op het blauwe of grijze vel zodat er een mooie compositie ontstaat. De sneeuwmannen kunnen gedeeltelijk achter de sneeuwheuvels verdwijnen . Leg de grootste dennen vooraan en de kleinere verder naar achter om diepte te creëren (beeldaspect: ruimte). Ook de bomen mogen deels achter de sneeuwheuvels verdwijnen. Plak alles vast. Knip eventuele restjes aan de zijkanten van het papier weg. Teken met viltstift knopen en een neus op de sneeuwmannen.

Knuffel in krijt

Door Malou, groep 8 - getekend op bruin papier

Benodigdheden:

1. wit of gekleurd ruw tekenpapier op A4 formaat
2. softpastelkrijtjes
3. potlood
4. haarlak
5. knuffel

Vraag leerlingen voor deze les hun lievelingsknuffel mee te nemen. Bekijk enkele knuffels en  bespreek de kenmerken: vaak zijn dit ronde vormen en de stof is zacht. Vandaar ook dat we knuffels in pastelkrijt gaan tekenen, want hiermee benadrukken we de zachtheid.

Leg uit hoe je werkt met met pastelkrijt: kleur de vlakken licht in en smeer het krijtpoeder uit met je vingers. Breng niet te veel poeder op de tekening aan, want dat krijg je niet weggeveegd.
Breng variatie aan in de kleuren door ze door elkaar te gebruiken.
Bekijk goed waar het licht op je knuffel valt. Hier moet de kleur dus lichter zijn. Breng op kleurvlakken die lichter moeten worden wat wit aan en smeer dit door de kleur. Schaduwen breng je aan door zwart in de kleurvlakken te vegen.

De opdracht is: trek een horizonlijn en teken daarna je knuffel na. Kleur in met pastelkrijt. Teken ook een achtergrond en kleur deze in. Leuk is bv. je eigen slaapkamerbehang. Fixeer het werk met haarlak en plak het op een gekleurde achtergrond.

Beeldaspecten in deze les: kleur, textuur, ruimte, nuance.
Technieken: tekenen, kleuren met softpastels.

Door leerlingen van groep 8 (er was keus uit wit, bruin en grijs papier om op te tekenen)