Halve heksen

Door Esmee, groep 5

Benodigdheden:

1. tekenpapier op A4 formaat
2. potlood
3. viltstiften
4. pastelkrijt
5. wit potlood of zilverkleurige gelpen
6. zwart papier voor achtergrond

Begin de les met een klassengesprek over heksen. Waaraan kun je een heks herkennen? Welke spullen doen je denken aan een heks? Welke dingen heeft een heks vaak bij zich? Wat kun je zeggen over de kleding van een heks?
 De leerlingen schetsen met potlood de onderste helft van het lichaam van een heks: rok en benen. Daaromheen tekenen ze dingen die met heksen (en/of Halloween) te maken hebben. Trek een horizonlijn op ongeveer 1/3 deel vanaf de onderkant. De tekening wordt ingekleurd met viltstift. Maak voor de achtergrond een keuze tussen viltstift of pastelkrijt. Dit laatste gaat uiteraard sneller dan alles inkleuren met stift. Plak de tekening op een zwarte ondergrond en versier de rand met tekeningetjes die met het thema te maken hebben. Gebruik hiervoor een wit potlood of een zilverkleurige gelpen.
In de nabespreking moet duidelijk worden dat je ook aan de tekening van een halve persoon kan zien dat het om een heks gaat!

Door leerlingen van groep 5

Compositie van geometrische en organische vormen

Benodigdheden:

1. zwart knutselpapier 18 bij 18 cm
2. vier vouwblaadjes van 16 bij 16 cm in verschillende kleuren
3. schaar
4. lijm
5. zwart knutselpapier

Begin de les met een leergesprek over geometrische en organische vormen. Een geometrische vorm is een vorm die je kan beschrijven, bv. een rechthoek, vierkant, cirkel, driehoek. Hij is regelmatig. Een organische vorm is een vorm die je niet kan beschrijven, die geen naam heeft. Hij is onregelmatig. Organische vormen kom je tegen in de natuur. Een compositie is de manier waarop je onderdelen bij elkaar legt.
Kies vier vouwblaadjes in kleuren die mooi bij elkaar passen en vouw deze in vieren (rechte kruis). Knip ze allemaal over de vouwlijn, zodat je 16 vierkantjes hebt van 4 bij 4 cm. Leg vier rijen van vier vierkantjes netjes tegen elkaar aan op het zwarte vel van 18 bij 18 cm. Leg geentwee dezelfde kleurtjes tegen elkaar aan. Plak de vierkantjes vast. Knip uit zwart papier een aantal organische vormen. Maak een mooie compositie op het gekleurde vel met vierkantjes en plak de zwarte knipsels erop. Ze mogen elkaar niet overlappen.

Beide werkstukken zijn gemaakt door leerlingen uit groep 5

Voor de bovenbouw is deze les ook prima geschikt, maar dan moeten de leerlingen hun vierkantjes zelf uitmeten uit een groter vel. Voor de organische vormen kun je dan kiezen voor (herfst)bladeren. Ook kunnen de leerlingen een kader met organische vormen toevoegen aan hun compositie. Zie hiervoor ook de les 'Schilderen met de schaar'. Een andere variant: kies alleen voor warme of koude kleuren voor de geometrische vormen.

Dwarrelende herfstbladeren

Door Tyra, groep 8

Benodigdheden:

1. wit tekenpapier op A4 formaat
2. waterverf
3. penselen
4. pot water
5. zwarte markeerstift, breed en smal
6. gekleurd papier voor achtergrond

Vraag de leerlingen in de week voorafgaand aan deze les enkele herfstbladeren te drogen en mee te brengen.

Kies een blad dat je mooi vindt, en trek dit enkele keren om met potlood. Denk eraan dat de blaadjes niet allemaal op dezelfde manier op het papier staan, ze dwarrelen immers van de boom naar beneden. Overlapping van blaadjes mag. Zorg er ook voor dat enkele blaadjes van de rand van het papier afvallen. Later worden deze namelijk afgetekend op de buitenrand van het werk.

Schilder de blaadjes met waterverf. Gebruik water om de verf meer of minder te verdunnen. Kies voor de echte warme herfstkleuren en probeer overgangen in de kleuren aan te brengen. Dit doe je door de natte verf in elkaar over te laten lopen (nat in nat). Schilder de achtergrond blauw. Zorg ook hier voor kleurnuances. Je hoeft niet precies tot aan de blaadjes te schilderen, want straks worden deze nog omlijnd met een dikke markeerstift.

Wacht tot het werk goed droog is, en plak het op een gekleurde ondergrond. Omlijn de buitenranden van de bladeren met een dikke zwarte markeerstift. Gebruik een fineliner voor de nerven van de bladeren. Laat de omlijning en nerven doorlopen op de bruine achtergrond.

Door Shanti, groep 8

Met een gouden randje

Benodigdheden:

1. wit tekenpapier op A4 formaat
2. potlood
3. liniaal
4. plakkaatverf
5. kwast
6. goudkleurige markeerstift

Vraag de kinderen herfstbladeren meenemen. Bekijk deze samen, en let daarbij vooral op de vorm: hartvormig, ovaal, rond, langwerpig enz. Ook de samenstelling van de bladeren kan verschillen: een blad kan enkelvoudig zijn of samengesteld uit meerdere blaadjes (geveerd of handvormig). De kinderen schetsen een aantal bladeren op hun tekenvel. De bladeren mogen elkaar niet overlappen, wel mogen delen van het blad van het tekenvel afvallen. Bij het tekenen gaat het alleen om de buitenranden van het blad en de steel, nerven hoeven niet getekend te worden. Als de bladeren erop staan en het vel grotendeels gevuld is, worden er met potlood en liniaal schuine lijnen getrokken: twee lijnen van links naar rechts en twee lijnen van boven naar beneden. Zorg ervoor dat deze lijnen de blaadjes doorkruisen. Niet te hard drukken met het potlood, anders komen ze straks door de verf heen! De tekening wordt ingekleurd met vier warme kleuren verf: twee kleuren voor de bladeren en twee voor de achtergrond. Binnen een vak worden de bladonderdelen in één kleur geschilderd en de achtergrond in een andere kleur. In het vak ernaast krijgen de bladonderdelen kleur drie, en de achtergrond kleur vier. Zie schema.

Als alles goed is opgedroogd, worden de contouren van de bladeren plus de schuine lijnen overgetrokken met een goudkleurige stift.

Door Candy, groep 8

Alfabet

Door Shanti en Emmy, groep 8

Benodigdheden:

1. tekenpapier op A6 formaat
2. viltstiften
3. zwarte fineliner
4. twee grote vellen zwart karton
5. lijm

Geef alle leerlingen een tekenblaadje op A6 formaat (A4 in vieren gesneden). Spreek af welke leerling welke letter van het alfabet maakt. De I en de J komen op een vel, zodat er straks een groepswerk van 5 bij 5 tekeningen uitkomt.
Elke leerling tekent een grote letter, met circa 1 cm vrije ruimte rondom. Kleur de letter in zoals je zelf wilt. Kleur ook de achtergrond. Omlijn de letter en ook alle details met een fineliner. Zorg dat de letter en de achtergrond zo van elkaar te onderscheiden zijn, dat de letter goed 'naar voren' komt.
Plak twee grote vellen zwart karton aan elkaar. Plak de letters met 2 cm tussenruimte op het karton.

Groepswerk alfabet, groep 8

Kleurenpracht aan de gracht

Benodigdheden:

1. wit tekenpapier op A4 formaat
2. witte wasco
3. waterverf
4. pot water
5. penselen

Grachtenhuizen kennen verschillende gevels: de trapgevel, halsgevel, klokgevel, tuitgevel, lijstgevel en tuitgevel. Teken de vijf gevelvormen op het bord, en bespreek deze. Zoek op internet foto’s van grachtenhuizen of laat de kinderen deze zelf zoeken. (zoekterm canal house of grachtenhuis). Trek een lijn op 12 cm van de onderkant, de waterlijn. Teken met witte wasco een lage aantal grachtenhuizen. Teken ramen, deuren, trapjes en luiken. Verf elk huis in met een kleur waterverf. De waterverf zal niet pakken op de wasco, zodat de witte lijnen weer naar voren komen. Verf direct daarna een versimpelde weerspiegeling van het huis op de onderkant onder de getrokken lijn. Verf het water en de lucht.

Letters met lussen

Door een leerling van groep 4

Een leuke les voor het moment dat de leerlingen de lusletters hebben leren schrijven. 

Benodigdheden:

1. tekenpapier gesneden op 20 bij 20 cm
2. wasco
3. ecoline/vloeibare waterverf
4. penselen
5. pot met water

Maak een rasterpatroon van hokken van 5 bij 5 cm en kopieer dit voor alle leerlingen op tekenpapier. Met wasco in diverse kleurtjes schrijven de kinderen grote lusletters in de hokken. Trek de lijnen van de vakken over met één kleur wasco. Kleur de vakken in met ecoline of vloeibare waterverf. Daar waar wasco zit, zal de ecoline niet pakken.

Kalligram in kleur

Kalligrammen met gebruik van kleur

Dit is het vervolg op de les over kalligrammen.

Benodigdheden:

1. tekenpapier op A6 formaat (briefkaart)
2. potlood
3. watervaste fineliner
4. ecoline/vloeibare waterverf
5. kleurpotloden

Na het tekenen van het kalligram met een zwarte fineliner, worden de onderdelen ingekleurd. Dit kan met potlood of met ecoline gedaan worden. Bij ecoline moet de gebruikte fineliner uiteraard wel watervast zijn! Door het gebruik van kleur wordt de betekenis van het kalligram vaak nog duidelijker.

Kalligram

Benodigdheden:

1. tekenpapier op A6 formaat (briefkaart)
2. potlood
3. fineliner

Een kalligram is een figuurtekst, waarbij woorden worden geschreven in een vorm die hun betekenis weerspiegelt. Laat op het digiboard enkele voorbeelden van kalligrammen zien. Zoek hiervoor in de Google afbeeldingenzoeker op 'kalligram' of 'calligram'. Kinderen tekenen op hun tekenvel met potlood de contouren van een woord waarvan ze een kalligram gaan maken. Met een fineliner schrijven ze hun tekening vol met het woord of de woorden die erbij horen, waarbij ze natuurlijk binnen de potloodlijnen van de tekening moeten blijven. Als de inkt is aangedroogd, kunnen de potloodlijnen worden weggegumd.

Woordkunst

Benodigdheden:

1. tekenpapier op A6 formaat (briefkaart)
2. kleurpotloden of viltstiften
3. zwarte fineliner

Elke leerling bedenkt een woord dat hij wil tekenen. Het ontwerp moet de betekenis van het woord laten zien. Iemand die het woord niet kent, moet aan het ontwerp kunnen zien wat het woord betekent. Gebruik kleurpotloden of viltstiften om de letters in te kleuren. Omlijn de letters met een zwarte fineliner.

Door leerlingen van groep 6, 7 en 8