Dansende kerstbomen

Door Lily, groep 3

Benodigdheden:

1. wit tekenpapier op A4 formaat
2. potlood
3. viltstiften
4. zwarte fineliner 
5. bordkrijt

Dansende kerstbomen zijn kerstbomen die alleen door de vorm (rechthoekig) en versieringen (ballen, slingers en sterren) nog lijken op een kerstboom! Hun stam is veel langer dan die van de gewone bomen en door de kromming erin lijkt het alsof ze dansen.

Tekenen met potlood, inkleuren met viltstift, alles omlijnen met zwarte fineliner en dan de achtergrond inkleuren met bordkrijt. 

Heuvellandschap in krijt

Door leerlingen van groep 7

Benodigdheden:

1. zwart knutselpapier
2. zwarte oliepastels
3. pastelkrijt
4. haarlak

Laat op het digibord foto's zien van verschillende heuvellandschappen. Bespreek wat opvalt: licht/schaduw, diepte, overlapping, kleuren, spits/glooiend. 

Leerlingen schetsen met potlood een eenvoudig heuvellandschap op zwart papier. Bij de 'Pieken en dalen' op deze website staat stap voor stap uitgelegd hoe je dit kunt doen. Geef hiervoor maximaal 5 minuten de tijd om te voorkomen dat de leerlingen allerlei details erbij gaan tekenen.  

Trek de potloodlijnen over met zwart oliepastel. Kleur de vlakken in met pastelkrijt. Meng kleurtjes en veeg met je vingers om strepen weg te werken. Zorg dat er verschil te zien is tussen de met licht beschenen delen van de heuvels en de delen die in de schaduw staan. 

Trek na het inkleuren de zwarte lijnen nog een keer over als dit nodig is. Fixeer het werk met haarlak. 

Waxinelichthouder De Stijl

Benodigdheden:

1. zwart knutselpapier in strook van 41 bij 12 cm 
2. vliegerpapier in rood, blauw en geel
3. snijmat en mesje
4. lijm

Bespreek voorafgaand aan deze les de kunststroming De Stijl, waartoe o.a. Mondriaan en Van Doesburg behoorden.

Trek op de zwarte strook om de 10 cm een lijn van boven naar beneden. Goed meten! Je houdt een plakstrookje van 1 cm over.
Teken in elk vak eenzelfde rechthoek of vierkant. Teken daarin dikke dubbele lijnen die overal even breed zijn, en snijd de vakjes uit. Hierachter plak je vliegerpapier.
Als alle vliegerpapier is opgeplakt, zet je de lantaarn in elkaar.

Vlechten volgens De Stijl

Door Vera, groep 

Benodigdheden:

1. wit tekenpapier A4
2. vlechtstroken in rood, geel en blauw
3. zwart papier
4. fineliner 
5. lijm

Knip een vlechtmat volgens het patroon (maak kopieën voor onderbouwleerlingen - laat het patroon zelf tekenen door oudere kinderen). Vlecht de stroken erdoor. Plak de uiteinden vast. 

Teken op de witte stroken patroontjes met zwarte fineliner.  

Plak het werk op een zwarte ondergrond. 

De Stijl collage met gedrukte lijnen

Door Eva, groep 5

Benodigdheden:

1. gekleurd papier, rood+blauw+geel
2. wit papier A3 formaat
3. stukjes ribkarton recht afgesneden
4. zwarte plakkaatverf
5. schoteltje
6. liniaal 
7. potlood 

Net zoals in de werken van Piet Mondriaan (De Stijl), tekenen de leerlingen met potlood en liniaal rechthoeken en vierkanten op papier in primaire kleuren. Dan worden de figuren netjes uitgeknipt en geplakt op een wit vel. Mondriaan deed het niet, maar de leerlingen mogen het wel: kleuren op elkaar plakken. 

Tot slot rechte lijnen stempelen met een stukje karton en zwarte plakkaatverf.

Bron: http://artroom104.blogspot.nl/ 

Happy monsters

Benodigdheden:

1. tekenpapier op A3 formaat
2. viltstiften
3. plakkaatverf

Monsters, maar dan de gezellige types ...

Tekenen op A3 en inkleuren met viltstift. Achtergrond verven met plakkaatverf. 

Door het monster te omlijnen met zwarte stift, wordt hij nog sprekender. 

Met dank aan basisschool Het Ravellijn in Westervoort. 

Selfie voor verjaardagskalender

Door Maya, groep 7

Benodigdheden:

1. tekenpapier A4 formaat
2. kleurpotloden
3. zwarte viltstift
4. gekleurd papier als achtergrond

Leerlingen tekenen een selfie, kleuren deze in met kleurpotlood en plakken de tekening op een afgeronde rechthoek, vorm mobiele telefoon. Leuk als verjaardagskalender aan het begin van het schooljaar.

Door Jade, groep 7

Selfie in de stijl van de oude meesters

Door Anne, groep 5

Benodigdheden:

1. spiegels
2. potloden
3. tekenpapier op A3 formaat
4. kwasten
5. plakkaatverf
6. schaar
7. lijn

We bekijken realistische (zelf)portretten van bekende en minder bekende schilders en bespreken deze. Waarom werden de portretten vroeger zo realistisch geschilderd en nu niet meer zo vaak?
We bespreken de indeling van een gezicht: waar zitten de ogen, op welke hoogte komen je oren etc. (google op 'how to draw a face').
Vervolgens bekijken de leerlingen hun eigen gezicht in een spiegeltje. Hoe zien je ogen eruit? Heb je brede of smalle wenkbrauwen, vaste of losse oorlellen, krullen of steil haar etc.

De leerlingen schetsen hun gezicht aan de hand van een stappenplan op grote vellen papier en schilderen dit vervolgens. Als iedereen klaar is, leggen we alle portretten bij elkaar en kijken we of we elkaar herkennen. We geven elkaar feedback: Wat is goed aan jouw tekening en welke tip kan ik je geven voor de volgende keer?
Na het drogen knippen we de portretten uit en laten daarbij een randje wit zitten zodat het mooi afsteekt tegen een gekleurde ondergrond.

Portretten van de leerlingen van de plusklas, groep 3-6 

Een dagje aan het strand

Door Demi, groep 7

Benodigdheden:

1. tekenpapier op A3 formaat
2. restjes wit papier
3. plakkaatverf
4. kwasten
5. tamponneerkwast
6. schaar
7. viltstiften en kleurpotloden
8. lijm

Maak met de klas een woordveld met woorden die je kunt bedenken bij 'aan het strand'. Denk aan dingen voor op het zand, in het water en in de lucht: surfplanken, zeilbootjes, badgasten, parasols, vliegers.

Zet in een tafelgroepje bedekt met kranten drie bakjes met verf klaar:

• geel met een beetje bruin ernaast (strand) + twee grote kwasten
• blauw met een beetje groen ernaast (zeewater) + twee grote kwasten
• blauw met wit (lucht)  + twee grote kwasten
• wit (branding) + twee tamponneerkwasten

Laat vier kinderen tegelijk werken aan het schilderen van het basisvel waarop het strand komt. Doe voor hoe er geschilderd moet worden: veel geel aan de kwast en een beetje bruin voor het strand (niet mengen dus!). Idem blauw met wit voor de lucht, en blauw met groen voor het water. Maak golvende bewegingen met de kwast om het water te accentueren. Eindig met een getamponneerde rand wit voor de branding.

Kinderen die niet schilderen, werken aan de tekeningetjes van mensen en dingen die je op het strand ziet. Kleur in met viltstift of kleurpotlood. Knip alles netjes uit en maak er een mooie collage van op het geschilderde vel.

Door Meghan, groep 7

Oscar de Octopus

Door Iris, groep 5

Benodigdheden:

1. wit tekenpapier A2 formaat
2. oliepastels
3. vloeibare waterverf of ecoline
4. kwast
5. pot water
6. zout

Na een verhaal over Oscar de Octopus en het bekijken van foto's van inktvissen, tekenen de leerlingen een inktvis in de zee. Groot hoofd, grote ogen onderaan het hoofd, 8 tentakels die over en onder elkaar doorgaan. Deze dingen moeten terug te zien zijn in de tekening.
Inkleuren met oliepastels, waarbij patronen moeten worden getekend. Denk aan het boven en onderdoor gaan van de tentakels. Laat de inktvis eventueel omlijnen met een donkere kleur krijt.
Maak de achtergrond nat met water en laat er druppels vloeibare waterverf of ecoline invallen. Strooi zout op de achtergrond voor een mooi effect.

Door leerlingen van groep 5

Japanse notans

Door Mike, groep 8

In Japan wordt  de harmonie tussen licht en donker in een kunstwerk aangeduid met de term 'notan'.

Benodigdheden:

1. wit papier 20 bij 20 cm
2. zwart papier 10 bij 10 cm
3. schaar
4. lijm
5. evt. snijmesje en snijmat

Laat op internet verschillende voorbeelden van notans zien (Google afbeeldingen) - er zijn symmetrische notans, maar ook niet symmetrische. Er zijn abstracte notans, maar ook figuratieve. 

Bespreek de afbeeldingen met de leerlingen.

Wat valt op? Is er symmetrie in de afbeelding of juist niet? Is de voorstelling abstract of figuratief? Wat betekent harmonie? Is er sprake van harmonie in deze notan? Waarom wel/niet? 

Leerlingen maken hun eigen notan: een figuratieve of een abstracte. Er mag geen papier overblijven! 

Pauw met patronen

Door Yoni, groep 6

Benodigdheden:

1. wit tekenpapier 20 bij 20 cm
2. gekleurd papier voor achtergrond
3. grijs potlood
4. kleurpotloden en/of viltstiften

Teken onderaan het blaadje in het midden een pauw en kleur deze in.  Trek met een potlood lijnen naar de zijkanten en bovenkant van het vel. Vul de ontstane vlakken met patronen in alleen warme of alleen koude kleuren. Trek als je klaar bent de potloodlijnen en de buitenlijnen van de pauw over met een zwarte stift. Knip de onderkant weg - zie voorbeeldfoto, en plak het werk op een gekleurde achtergrond.

Door Lyan, groep 6

Citrusfruit in complementaire kleuren

Door Anouk, groep 6

Benodigdheden:

1. wit tekenpapier 20 bij 20 cm
2. potlood
3. liniaal
4. oliepastels
5. waterverf
6. penselen
7. pot water 
8. citrusvruchten

Bron van deze les is de website Arteascuola. 

Complementaire kleuren zijn de kleuren die in de kleurencirkel tegenover

elkaar liggen: rood - groen, geel - paars, blauw - oranje. Complementaire kleuren versterken elkaar. 

Begin de les met de kleurencirkel. Bespreek de primaire en de secundaire kleuren en voeg het begrip complementaire kleuren daaraan toe. 

Verdeel het vel papier met potlood en liniaal in 25 vakjes van 4 bij 4 cm. Meten en trekken van lijnen is voor veel kinderen lastig, dus neem de tijd of doe dit op een eerder moment bv. bij de rekenles :)

Geef elk groepje leerlingen een halve citrusvrucht en bespreek hoe die eruit ziet. Laat hen elk twee complementaire kleuren kiezen die ze gaan gebruiken. 

Teken met potlood de halve citrusvrucht na en trek deze lijnen over met oliepastel. Trek ook de rasterlijnen over tot aan de buitenlijnen van de vrucht. Verf de fruitparten met verschillende tinten van de ene kleur en de blokken rondom in verschillende nuances van de tweede kleur.

Door leerlingen van groep 6

Vrolijke vogeltjes op een tak

Door Eva, groep 3

Benodigdheden:

1. vloeibare waterverf
2. wasco
3. veertjes
4. lijm
5. kwasten
6. wit tekenpapier

Teken met bruine wasco een tak die breed begint en smal toeloopt. Teken vogeltjes op de tak. Zorg dat ze grote witte ogen hebben. Kleur de vogeltjes in met felle kleurtjes wasco. Omlijn de ogen met zwart.
Verf de tak en achtergrond met vloeibare waterverf. Laat drogen. Teken pootjes en plak veren aan de vogeltjes.

Door Gianni, groep 3

The sky is the limit

Golden Gate Bridge door Elize, groep 8

Benodigdheden:

1. grijs papier op A4 formaat
2. witte en zwarte potloden
3. foto's van beroemde skylines

Tijdens een bezoek aan het Eschermuseum in Den Haag, zag ik een werk dat Escher gemaakt had op grijs papier. De enige kleuren die hij gebruikt had, waren zwart en wit. Samen met het grijs, heb je hierdoor toch een aantal kleuren tot je beschikking. Deze Eschertekening vormde de inspiratie voor deze les.

Zoek foto's van een aantal bekende skylines. Houd een klassengesprek over skylines, wolkenkrabbers en opvallende gebouwen. Laat kinderen zelf een opvallende skyline zoeken op internet. Print deze uit in zwart-wit en kopieer hem vervolgens zo dat goed te zien is hoe de schaduwen van de gebouwen vallen (instellen licht-donker op kopieerapparaat). Vertel de kinderen dat ze vandaag gaan tekenen op grijs papier met alleen zwarte en witte potloden. Het bijzondere van tekenen op grijs papier is dat je die kleur dus al hebt: je hoeft het grijs niet meer te kleuren. Met zwart worden vooral de donkere delen getekend, met wit de oplichtende delen. Hiervoor moet goed naar de afbeeldingen worden gekeken. Natuurlijk kun je met deze twee kleuren nog weer kleurnuances aanbrengen door harder of zachter te drukken.

Sydney, door Adnan, groep 7

Dieren in Afrika

Schaaltjes van schuim (styrofoam) zijn zeer geschikt om mee te drukken. Wij kochten voor ons schoolproject over Afrika loempiadozen bij een groothandel in verpakkingsmaterialen. De dozen hebben een deksel en een mooie gladde boven- en onderkant om mee te drukken. De zijranden sneden we eraf, zodat we vlakke plaatjes overhielden.

 Benodigdheden:

1. schaaltjes van schuim, gladde onderkant - snijd opstaande randjes eraf onder de snijmachine
2. potlood
3. blockprint verf
4. verfroller
5. glasplaat
6. gekleurd of wit papier (kies ruw papier, dit zuigt de verf sneller op)

Door Jirte, groep 8

Leg het principe van drukken uit. Waarom gingen mensen teksten en afbeeldingen drukken? Wat is het voordeel van drukken?

Om te drukken met schuim, moet met potlood een tekening in het het schaaltje worden gedrukt. Laat de kinderen eerst een ontwerpje tekenen op papier. Pas als het ontwerp goed is, kan deze worden nagetekend op het styrofoam. Niet te hard drukken, dan druk je door het foam heen, maar ook niet te zacht - er moet een duidelijke afdruk te maken zijn.

Rol blockprintverf uit op een glasplaat. Rol de verf op het stukje schuim. Leg daarop een blaadje en wrijf er met de vlakke hand overheen. Trek het blaadje eraf en de afdruk is klaar. Maak eventueel meerdere afdrukken in verschillende kleuren of in kleuren over elkaar heen.
Plak de drukwerkjes op mooi gekleurd papier.

Dubbele druk - zwart op wit en andersom, door Elize, groep 8

Malinese modderlappen

Door Max en Koen, groep 8

Benodigdheden:

1. zwart knutselpapier
2. plakkaatverf wit, bruin, goud
3. kwasten

Bogolans zijn lappen stof die beschilderd zijn met modder. De techniek wordt al eeuwenlang uitgevoerd in met name Mali. Door stof te beschilderen met ijzerhoudende modder, ontstaan de diepzwarte kleuren. De stof wordt ondergedompeld in water met kalama, zodat hij geel wordt. Daarna begint het schilderen met modder. Elke familie heeft zijn eigen motieven op de doeken.
Op Schooltv staat een mooi filmpje over het maken van de bogolans.
Bekijk daarna afbeeldingen (zoekterm Bogolan in Google) en bespreek de foto's. Welke kleuren zie je? Wat voor motieven en patronen zie je?

Vorm tweetallen in de klas. Geef elk kind een zwart vel en plakkaatverf in natuurlijke kleuren. De opdracht luidt: maak samen een bogolan, dus laat je werkstuk aansluiten op dat van je schoudermaatje. Goed overleggen dus! Gebruik alleen natuurlijke kleuren en laat de zwarte achtergrond onderdeel worden van je ontwerp.